Áp dụng kỹ thuật mới trong xử trí các chấn thương phức tạp

PGS.TS. Lê Nghi Thành Nhân, Phó Giám đốc Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế

Nói về độ phức tạp của đường mổ Stoppa cải tiến và công nghệ in 3D cá thể hóa, PGS.TS. Lê Nghi Thành Nhân, Phó Giám đốc Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế, Trưởng khoa Ngoại Chấn thương chỉnh hình - Lồng ngực, Trưởng kíp mổ cho biết: Đường mổ Stoppa cải tiến xuất phát từ đường mổ của River và CS, Stoppa và CS áp dụng mổ thoát vị bẹn theo lối tiếp cận trong khung chậu. Trước đây, các ổ gãy ở thành trước và diện vuông của ổ cối khớp háng đều được sử dụng đường mổ chậu bẹn của Letournel. Đường mổ này đòi hỏi phải mở ống bẹn bộc lộ thừng tinh, phẫu tích bó mạch chậu ngoài, thần kinh đùi nên phẫu thuật viên chấn thương phải thông thạo cả phẫu thuật vùng bẹn và mạch máu của các chuyên ngành khác hoặc phải phối hợp với các chuyên ngành khác. Do vậy, phẫu thuật trở nên rất phức tạp và chỉ có thể triển khai ở một số khoa chuyên sâu về lĩnh vực này. Đường mổ Stoppa cải tiến giúp bộc lộ thành trước, diện vuông ổ cối từ đường giữa mà không cần bộc lộ các cấu trúc cao cấp, như: ống bẹn, bó mạch chậu, thần kinh đùi. Việc này cùng giúp rút ngắn thời gian mổ, giảm nguy cơ biến chứng và điểm đặc biệt là phẫu thuật viên có thể quan sát dễ dàng trong khi diện vuông là vùng khó tiếp cận nhất với các đường mổ kinh điển trước đây.

Gãy ổ cối của khớp háng là một cấu trúc nằm sâu, được các cơ bao phủ và có nhiều cấu phần, việc chụp X-quang thông thường khó đánh giá chính xác thương tổn. Sự ra đời của CT scan và dựng hình 3D giúp phẫu thuật viên hình dung chính xác thương tổn, kiểu gãy, đường gãy, di lệch, từ đó chọn lựa chính xác đường mổ và chọn loại phương tiện thích hợp. Một bước tiến mới trong kỹ thuật 3D là ứng dụng in 3D ra các mô hình chính xác theo đúng tỷ lệ cơ thể của mỗi bệnh nhân, càng giúp phẫu thuật viên hiểu rõ chi tiết về kiểu gãy, có thể tính toán mổ thử trên mô hình để chọn lựa cách nắn, chọn loại nẹp và uốn nẹp thích hợp với kiểu gãy, cách bắt nẹp, chọn vít có độ dài và loại vít thích hợp nên mang tính cá thể hóa cho từng trường hợp.

PGS.TS. Lê Nghi Thành Nhân (đầu tiên, bên trái) và ê kíp thực hiện ca mổ

Do đó, việc ứng dụng công nghệ in 3D cho phép hiểu chính xác thương tổn và chuẩn bị trước mổ, trong mổ được thuận lợi, tránh các sai sót đáng tiếc về chỉ định đường mổ, kỹ thuật mổ. Đường mổ Stoppa cải tiến giúp tiếp cận tốt hơn, dễ hơn và có thể áp dụng ở nhiều cơ sở không có nhiều chuyên ngành phối hợp.

Đây là lần đầu tiên Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế thực hiện kỹ thuật này phải không, thưa ông? Là người trực tiếp chỉ đạo và thực hiện ca phẫu thuật phức tạp này, ông cảm thấy thế nào?

Đúng vậy! Đây là lần đầu tiên Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế thực hiện kỹ thuật này. Trong toàn quốc, có một vài bệnh viện cũng đã áp dụng đường mổ này vào điều trị gãy ổ cối và được sự ủng hộ rất lớn do những ưu điểm đã nêu trên.

Việc triển khai lần đầu đòi hỏi phải có sự chuẩn bị kỹ càng mọi tình huống có thể xảy ra. Trong tình huống xấu nhất có thể xảy ra các biến chứng thương tổn bó mạch chậu và thần kinh đùi thì cần được giải quyết ngay để tránh nguy cơ đe dọa tính mạng bệnh nhân. Chúng tôi đã có trên 10 năm sử dụng đường mổ chậu bẹn phức tạp của Letournel, nên việc sử dụng đường mổ này như phần mở rộng của đường chậu bẹn và tránh được việc phẫu tích bó mạch thần kinh, ống bẹn. Cũng vì vậy mà việc triển khai đường mổ mới này không gây ra khó khăn quá lớn đối với chúng tôi.

Để thực hiện đường mổ Stoppa cải tiến và công nghệ in 3D cá thể hóa, ông có thể chia sẻ những yêu cầu về chuyên môn mà một phẫu thuật viên cần có và sự chuẩn bị phải thực hiện kỹ lưỡng như thế nào trước khi vào ca mổ?

Tôi nghĩ phẫu thuật viên chấn thương chỉnh hình đều có thể thực hiện kỹ thuật mổ này, nhưng vấn đề quan trọng là các bước chuẩn bị phải tốt, phải nắm vững giải phẫu ứng dụng vùng chậu, nhất là các cấu trúc có liên quan với đường mổ này, phải nắm vững kỹ thuật phẫu tích cơ bản, biết giải quyết các biến chứng khi xảy ra và với sự hỗ trợ của công nghệ in 3D sẽ giúp phẫu thuật viên hình dung mọi chuyện về nắn xương gãy, chọn vị trí đặt nẹp, số lượng, độ dài và hướng đặt vít nên sẽ rất thuận lợi cho cuộc mổ.

Ngoài ra, tốt nhất là có một nhóm các phẫu thuật viên cùng hiểu rõ các thì của phẫu thuật, phối hợp hỗ trợ nhau sẽ đạt hiệu quả cao hơn. Nếu phẫu thuật viên có nhiều kinh nghiệm về phẫu thuật vùng chậu và quen thuộc với các cách tiếp cận vùng chậu sẽ rất dễ dàng khi áp dụng đường mổ này.

Từ thành công của ca mổ này, sắp tới, Bệnh viện sẽ tiếp tục triển khai và phổ biến kỹ thuật này như thế nào để mang lại hiệu quả điều trị cho những ca bệnh tương tự, thưa ông?

Thời gian tới, chúng tôi sẽ chuẩn hóa và rút kinh nghiệm từ ca mổ này để xây dựng quy trình chặt chẽ từ việc lên kế hoạch cụ thể trước mổ, dựng hình 3D và quy trình các bước phẫu thuật để có thể phổ biến, đào tạo kỹ thuật mổ này cho các cơ sở y tế khác trong khu vực như trước đây chúng tôi đã chuyển giao kỹ thuật mổ đường chậu bẹn cho một số bệnh viện trong khu vực miền Trung. Xây dựng đơn vị ứng dụng công nghệ in 3D vào trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, đặc biệt là các ca gãy nội khớp phức tạp giúp đạt kết quả phẫu thuật tốt hơn, chính xác hơn, giảm nguy cơ biến chứng. Đặc biệt, trong lĩnh vực chỉnh hình, chúng tôi cũng đã có những ứng dụng trong phẫu thuật thay khớp háng, chỉnh hình các biến dạng chi bẩm sinh hoặc mắc phải khi chỉnh trục.

Khoa Ngoại Chấn thương chỉnh hình - Lồng ngực của Bệnh viện trường cũng đã có nhiều báo cáo ứng dụng kỹ thuật in 3D vào việc chế tạo các dụng cụ dẫn đường khoan ổ cối trong thay khớp háng để đảm bảo độ chính xác và tránh nguy cơ trật khớp sau mổ, hay phẫu thuật kết hợp xương mâm chày, gãy đầu dưới xương quay… và đã báo cáo tại các hội nghị chuyên ngành của quốc gia như Hội nghị khoa học Chấn thương Chỉnh hình Việt Nam 2023, Hội nghị Nội soi thay khớp Việt Nam 2024, Hội nghị Ngoại khoa Việt Nam 2024.

Xin cảm ơn ông!

Ngọc Hà (Thực hiện)