Ảnh vệ tinh hé lộ cuộc chạy đua tên lửa thần tốc của Trung Quốc

Giữ các bức tường bê tông dựng vội và những bãi đất đỏ mới san, sâu trong lòng những tỉnh miền Tây Trung Quốc, các cơ sở bí ẩn đang âm thầm mọc lên. Ảnh vệ tinh ghi nhận từng bước tiến của chúng: tường chắn nổ, nhà xưởng kiên cố, hệ thống đường nội bộ mới. Tất cả dường như hé lộ một mạng lưới sản xuất vũ khí đang mở rộng chưa từng có.

Theo cuộc điều tra của CNN, chuỗi manh mối ấy bắt nguồn từ hàng loạt thông báo hành chính tưởng như vô hại, được phát hành bởi chính quyền địa phương và các tập đoàn quốc phòng nhà nước Trung Quốc.

Hai tập đoàn khổng lồ CASC (Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc) và CASIC (Tập đoàn Khoa học và Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Trung Quốc) được cho là các cơ sở sản xuất tên lửa của nước này.

Từ các thông báo xây dựng ở tỉnh Thiểm Tây - nơi Học viện số 4 của CASC, nhà thầu chính cho dòng tên lửa nhiên liệu rắn, đang khởi công dự án mới.

Trụ sở lắp ráp tên lửa tại Nam Kinh, thuộc Học viện số 4 của Tập đoàn Khoa học và Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASIC), đã tăng diện tích hơn 27% chỉ trong vài năm. Ảnh vệ tinh so sánh vào tháng 4/2020 và 6/2025 cho thấy nhiều tòa nhà mới được bổ sung, cùng khu nhà để xe 20 khoang, nơi các quả tên lửa được lưu trữ ngoài trời. Đồ họa: CNN - Việt hóa: Phương Linh.

Kể từ năm 2020, diện tích sàn xây dựng tại nhiều cơ sở tương tự đã tăng mạnh, một số nơi mở rộng tới gần 50%, làm dấy lên lo ngại về khả năng tăng tốc sản xuất tên lửa đạn đạo của Trung Quốc. Trong đó, đáng chú ý là cơ sở ở Bắc Kinh được cho là nơi sản xuất dòng DF-26, loại tên lửa đạn đạo tầm trung mà giới quân sự phương Tây mệnh danh là “Sát thủ Guam”.

Tháng 9 vừa qua, Trung Quốc lần đầu giới thiệu biến thể mới DF-26D, gắn phương tiện lướt siêu vượt âm, trong lễ duyệt binh hoành tráng tại Bắc Kinh. Với quỹ đạo bay khó dự đoán, loại tên lửa này được cho là có khả năng vượt qua hệ thống đánh chặn của Mỹ để vươn tới đảo Guam - căn cứ chiến lược của Không quân Mỹ ở Thái Bình Dương.

Dấu vết từ mảnh tên lửa trên đường băng

Một phân tích mới của CNN dựa trên ảnh vệ tinh, bản đồ và các thông báo chính phủ cho thấy Trung Quốc đã mở rộng ồ ạt mạng lưới cơ sở liên quan đến sản xuất tên lửa kể từ năm 2020.

Các cơ sở sản xuất tên lửa có vị trí và cấu trúc đa dạng: có nơi nằm giữa khu dân cư, sát nhà hàng và khu ở; có nơi lại ẩn mình trong thung lũng hẻo lánh, len lỏi qua địa hình núi đá hiểm trở. Phần lớn được xây gần những viện nghiên cứu hoặc doanh nghiệp thuộc ngành công nghiệp quốc phòng hàng không - vũ trụ.

Một số địa điểm bộc lộ mục đích quân sự rõ ràng qua ảnh vệ tinh: những mảnh tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) nằm rải rác trên đường băng, trong khi phần thân tên lửa cũ bị bỏ lại giữa bãi cỏ dại mọc um tùm. Nhiều khu vực còn có tường đất và tường bê tông cao bao quanh, biện pháp an toàn phổ biến để giảm thiểu rủi ro nổ trong sản xuất tên lửa.

Một số cơ sở khác được khảo sát ít manh mối trực quan hơn, song các bằng chứng về chủ sở hữu, đối tác và mức độ bí mật của địa điểm cho thấy chúng có liên quan tới sản xuất vũ khí.

Hình ảnh vệ tinh so sánh giữa tháng 12/2019 và 7/2025 cho thấy khu công nghiệp bị bỏ hoang gần thành phố Tây An, miền tây bắc Trung Quốc đã được chuyển đổi thành cơ sở thử nghiệm động cơ vũ khí siêu vượt âm rộng hơn 12.900 m² vào năm 2024. Đồ họa: CNN - Việt hóa: Phương Linh.

Chẳng hạn, trạm thử nghiệm của Shaanxi Aerospace tại huyện Tam Nguyên, nằm sâu trong dãy núi gần thành phố Tây An, trông khá bình thường.

Tuy nhiên, theo một thông báo mà CNN thu thập được, cơ sở này có sự tham gia của một trường đại học bị Mỹ trừng phạt vì liên hệ với quân đội Trung Quốc, cùng một công ty con chủ chốt của CASC - đơn vị đóng vai trò then chốt trong chương trình tên lửa quốc gia. Tài liệu cho thấy cơ sở này có khả năng mô phỏng môi trường bay phục vụ nghiên cứu vũ khí siêu vượt âm.

Mở rộng với quy mô lịch sử

Theo CNN, hơn 60% trong số 136 cơ sở có liên quan đến sản xuất tên lửa hoặc Lực lượng Tên lửa thuộc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLARF) - đơn vị quản lý kho vũ khí hạt nhân - đều cho thấy dấu hiệu mở rộng rõ rệt qua ảnh vệ tinh.

Các khu vực này, gồm nhà máy, trung tâm nghiên cứu và thử nghiệm, đã tăng thêm hơn 2 triệu m² diện tích xây dựng trong giai đoạn từ đầu năm 2020 đến cuối năm 2025. Trong hình ảnh vệ tinh, có thể thấy rõ các tòa tháp, hầm ngầm và ụ đất đặc trưng cho hoạt động

Những dữ liệu này vẽ nên bức tranh về một nỗ lực khẩn trương nhằm mở rộng năng lực sản xuất các loại tên lửa mới, tinh vi hơn. Nhiều cơ sở mà CNN phân tích đã mọc lên nhanh chóng trên nền đất nông nghiệp và làng mạc trong vòng 5 năm qua.

Kể từ khi lên nắm quyền năm 2012, Chủ tịch Tập Cận Bình đã rót hàng tỷ USD để mua sắm và nâng cấp trang thiết bị quân sự, theo đuổi mục tiêu biến Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) thành một lực lượng “đẳng cấp thế giới”.

Ông Tập đặc biệt chú trọng củng cố Lực lượng Tên lửa (PLARF) - đơn vị tinh nhuệ phụ trách kho tên lửa hạt nhân và đạn đạo ngày càng mở rộng nhanh chóng. Ông mô tả lực lượng này là “trụ cột chiến lược của cường quốc, và là nền tảng bảo đảm an ninh quốc gia”.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu với các sĩ quan và binh sĩ thuộc lực lượng tên lửa của quân đội Trung Quốc vào tháng 10/2024. Ảnh: Tân Hoa Xã.

Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Trung Quốc hiện là quốc gia tăng tốc mở rộng kho vũ khí hạt nhân nhanh nhất thế giới, với khoảng 100 đầu đạn mới mỗi năm kể từ 2023. Tuy nhiên, tổng số vẫn còn xa so với Mỹ và Nga - hai nước chiếm tới 90% kho vũ khí hạt nhân toàn cầu, theo Liên hiệp các Nhà khoa học Quan tâm (UCS).

Trung Quốc tăng tốc, Mỹ chật vật nguồn cung

Sự mở rộng mang tính lịch sử này của Trung Quốc trái ngược hẳn với những khó khăn về chuỗi cung ứng mà Mỹ đang đối mặt.

Tháng 12/2024, Lầu Năm Góc ước tính lượng tên lửa của Lực lượng Tên lửa Trung Quốc đã tăng 50% trong bốn năm. Phân tích cho thấy đà mở rộng này chưa hề giảm tốc, và các cơ sở sản xuất vẫn hoạt động mạnh mẽ.

Đầu năm nay, Bắc Kinh phê duyệt tăng 7,2% ngân sách quốc phòng, nâng tổng chi tiêu lên khoảng 245 tỷ USD - năm thứ tư liên tiếp tăng hơn 7%. Giới phân tích nhận định chi tiêu thực tế còn cao hơn nhiều so với con số công bố.

Sự gia tăng sản xuất tên lửa của Trung Quốc diễn ra trong lúc Mỹ phải phân bổ các hệ thống phòng thủ tiên tiến cho Ukraine và Israel, dẫn tới thiếu hụt đạn dược và tranh luận gay gắt ở Washington về cách sử dụng nguồn lực.

Xe quân sự vận chuyển tên lửa đạn đạo DF-26D trong cuộc duyệt binh Ngày Chiến thắng tại Bắc Kinh (Trung Quốc) vào ngày 3/9. Ảnh: VCG.

Tháng 7, Mỹ đã tiêu tốn 25% số tên lửa đánh chặn THAAD khi hỗ trợ Israel chống lại đợt tấn công tên lửa đạn đạo của Iran trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày hồi tháng 6.

Sau đó, Washington đã mở rộng hợp đồng với Lockheed Martin thêm hơn 2 tỷ USD để tăng sản lượng THAAD. Tuy nhiên, mỗi quả tên lửa đánh chặn này có giá khoảng 12,7 triệu USD và mất nhiều thời gian để chế tạo.

THAAD vốn là trụ cột trong chiến lược răn đe của Mỹ ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, giúp phòng thủ trước các mối đe dọa từ Trung Quốc. Song giới chuyên gia cảnh báo, vấn đề nguồn cung cùng với đà phát triển vũ khí tấn công của Bắc Kinh đang tạo ra thách thức ngày càng lớn cho lợi ích của Mỹ.

Được hỏi về báo cáo của CNN, Lầu Năm Góc từ chối bình luận, cho biết họ “không bàn về các vấn đề tình báo”.

Phương Linh