Anh: Nhà bán lẻ gánh phí xử lý bao bì, người tiêu dùng chịu giá cao?

Từ tháng 10/2025, Anh chính thức triển khai chính sách Extended Producer Responsibility (EPR), buộc các nhà bán lẻ và nhà sản xuất phải chịu trách nhiệm toàn diện về vòng đời sản phẩm, đặc biệt là bao bì. Trách nhiệm xử lý rác thải bao bì sẽ chuyển từ chính quyền địa phương sang doanh nghiệp, với mục tiêu giảm thiểu tác động môi trường và thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.

Chương trình EPR của Anh đang chuyển chi phí chất thải bao bì sang các nhà bán lẻ. (Nguồn: Unsplash)

Các doanh nghiệp phải báo cáo chi tiết về loại và khối lượng bao bì đưa ra thị trường để tính phí xử lý. Chính sách mới chia các doanh nghiệp thành hai nhóm:

Nhà sản xuất nhỏ: Doanh thu > 1,25 triệu USD/năm và > 25 tấn bao bì.
Nhà sản xuất lớn: Doanh thu > 2,5 triệu USD/năm và > 50 tấn bao bì. Phí sẽ tính theo loại vật liệu, khối lượng và khả năng tái chế, trong đó thủy tinh là loại chịu phí cao nhất – lên tới 625 triệu USD/năm dù chỉ chiếm dưới 5% tổng khối lượng bao bì.

EPR đòi hỏi hệ thống quản lý dữ liệu bao bì chính xác, gây áp lực lớn cho các nhà bán lẻ, đặc biệt là những đơn vị có danh mục sản phẩm đa dạng. Khoảng 85% nhà bán lẻ được khảo sát cho biết khối lượng công việc hành chính tăng mạnh. Vi phạm quy định có thể bị phạt nặng, dù một số yêu cầu như báo cáo khả năng tái chế được tạm hoãn trong nửa đầu năm.

Andrew Opie, Giám đốc Thực phẩm & Phát triển bền vững tại BRC, nhận định: “Các nhà bán lẻ chấp nhận nguyên tắc ‘người gây ô nhiễm phải trả giá’, nhưng việc áp dụng phí trong thời điểm khủng hoảng chi phí sinh hoạt khiến người tiêu dùng có quyền đặt câu hỏi: Họ đang nhận được gì khi giá cả tăng lên”.

BRC cũng kêu gọi chính phủ minh bạch trong việc sử dụng nguồn thu từ EPR, đề xuất dành riêng ngân sách cho cải thiện dịch vụ tái chế địa phương.

Từ chai thủy tinh đến lon nhôm - ngành đồ uống phải đối mặt với bài toán chi phí bao bì dưới chính sách EPR mới. (Nguồn: Molson Coors)

Craig Woodburn, Giám đốc Phát triển bền vững tại Molson Coors, cho rằng EPR là động lực thúc đẩy ngành thiết kế bao bì theo hướng tuần hoàn: “Doanh nghiệp giờ đây phải chịu 100% chi phí dựa trên trọng lượng và loại bao bì – từ chai thủy tinh đến lon kim loại. Điều này thúc đẩy việc giảm vật liệu và tăng khả năng tái chế”. Ông cũng nhấn mạnh rằng nếu có hệ thống hoàn trả hiệu quả và công bằng, lợi ích dài hạn sẽ vượt qua gánh nặng ban đầu – miễn là doanh nghiệp và chính phủ cùng hành động.

Chi phí EPR có thể khiến giá sản phẩm tăng, đặc biệt trong bối cảnh khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các nhà bán lẻ chuyển sang bao bì thân thiện môi trường, thu hút người tiêu dùng có ý thức bền vững và tạo lợi thế cạnh tranh.

Minh Hoàn