Ân xá cho con trai, Tổng thống Biden 'tặng quà' cho ông Trump?

Quyết định ân xá con trai của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang gây nhiều tranh cãi, nhất là trong bối cảnh ông Donald Trump sắp trở lại Nhà Trắng.

Quyết định sai lầm?

Nhiều ý kiến cho rằng động thái của ông Biden là dễ hiểu khi đó là hành động của một người cha yêu thương con mình, đặc biệt là khi ông lo lắng kịch bản Bộ Tư pháp sắp tới có thể bị biến thành công cụ trả thù.

Dù vậy, ngay với những người thông cảm, quyết định này vẫn bị cho là sai lầm.

Theo đài MSNBC, lựa chọn của ông Biden càng làm củng cố các tuyên bố lặp đi lặp lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump, theo đó công lý dưới thời ông Biden bị ảnh hưởng bởi sự thiên vị đối với bạn bè và sự thù hằn đối với các đối thủ chính trị.

Tổng thống Joe Biden (trái) và con trai Hunter Biden tại TP Chicago - Mỹ hôm 19-8. Ảnh: USA TODAY NETWORK

Ông Steven Cheung, người phát ngôn của ông Trump, nhanh chóng nhấn mạnh quan điểm đó khi tuyên bố: "Các cuộc săn phù thủy thất bại nhằm vào Tổng thống (đắc cử) Trump đã chứng minh rằng Bộ Tư pháp dưới sự kiểm soát của Đảng Dân chủ và các công tố viên cấp tiến khác có tội khi vũ khí hóa hệ thống tư pháp. Hệ thống tư pháp đó cần phải được sửa chữa… và đó chính là điều Tổng thống (đắc cử) Trump sẽ làm khi ông quay lại Nhà Trắng với sự ủng hộ áp đảo từ người dân Mỹ".

Ông Trump cũng gọi bước đi trên là "lạm dụng công lý", đồng thời thắc mắc lệnh ân xá mà Tổng thống Biden dành cho con trai có gồm những người bị giam giữ do tham gia cuộc bạo loạn quốc hội ngày 6-1-2021 hay không. Đáng chú ý, đây được xem là động thái nhằm chuẩn bị cho kế hoạch ân xá của chính ông Trump dành cho những người tìm cách cản trở chuyển giao quyền lực trong hòa bình 4 năm trước.

Giằng xé từ lâu?

Một số nhà phân tích pháp lý cho rằng ông Biden không phải không có lý khi nói rằng con trai ông bị nhắm đến vì là con trai của tổng thống.

Ông Hunter Biden hồi tháng 6 bị kết 3 trọng tội liên quan đến việc mua một khẩu súng lục vào năm 2018 và khai gian trên "mẫu đơn bắt buộc khi mua súng" rằng ông không sử dụng ma túy bất hợp pháp hoặc không nghiện ma túy.

Khi đó, Tổng thống Biden nói rõ rằng ông bị giằng xé giữa vai trò tổng thống và vai trò người cha của ông Hunter. Dù vậy, dường như ông đã giải quyết mâu thuẫn đó bằng cách nghiêng về trách nhiệm tổng thống và đặt lợi ích quốc gia lên trên hết.

Ngay cả trước khi có phán quyết, Tổng thống Biden đã tự nguyện tuyên bố "sẽ không ân xá cho con trai mình".

Đến tháng 9, ông Hunter nhận tội liên quan đến các cáo buộc về thuế tại tòa án liên bang ở TP Los Angeles.

Vào thời điểm đó, Nhà Trắng vẫn tiếp tục khẳng định tổng thống sẽ không ân xá cho con trai. Kênh Fox News lưu ý rằng từ tháng 7 đến tháng 11-2024, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre đã 6 lần nói rằng ông Biden sẽ không ân xá cho con trai.

Nếu không được ân xá, ông Hunter dự kiến bị tuyên án tại Delaware ngày 12-12 tới và có thể phải đối mặt với mức án lên đến 25 năm tù (với tội liên quan đến súng). Sau đó 3 ngày, ông sẽ trở lại TP Los Angeles để đối mặt mức án tối đa là 17 năm tù (liên quan đến thuế).

Trong khi đó, theo kênh NBC News, ông Biden đã thảo luận với một số trợ lý thân cận nhất về vấn đề ân xá kể từ khi ông Hunter bị kết tội vào tháng 6. Khi đó, các trợ lý thống nhất rằng ông Biden sẽ công khai tuyên bố không ân xá cho con trai dù việc này vẫn tiếp tục được cân nhắc.

"Món quà cho ông Trump"

Theo MSNBC, việc ông Biden ân xá con trai là điều dường như chưa có tiền lệ. Trong khi các tổng thống Mỹ khác ân xá cho người thân và bạn bè thân thiết, đây là lần đầu tiên một tổng thống ân xá cho con mình.

Trong tuyên bố về lệnh ân xá, ông Biden bày tỏ hy vọng rằng người dân Mỹ "sẽ hiểu tại sao một người cha và một tổng thống lại đưa ra quyết định này." Dù vậy, những người chỉ trích cho rằng việc thấu hiểu không đồng nghĩa đó là điều đúng đắn.

Ngoài ra, đây còn được xem là là món quà dành cho ông Donald Trump và là đòn giáng vào niềm tin còn lại của người dân đối với các thể chế chính trị và pháp lý của đất nước.

Nó có nguy cơ làm gia tăng sự hoài nghi đối với chính trị, cũng như dẫn đến nhận định rằng không chính trị gia nào đáng tin cậy.

Đảng Dân chủ vẫn chưa hồi phục sau khi ông Trump đắc cử và điều này khiến họ bị ví von là "đạo đức giả" khi chỉ trích ông Trump vì yêu cầu cấp dưới trung thành tuyệt đối.

Hoàng Phương