Ấn tượng với dấu ấn sâu đậm của Việt Nam trong ASEAN

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đại sứ Vương quốc Thái Lan tại Việt Nam Urawadee Sriphiromya ngày 7/2. (Nguồn: TTXVN)

Hiện thực hóa khát vọng

Những đóng góp quan trọng được thể hiện qua việc Việt Nam liên tục tham gia thúc đẩy hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực, đồng thời kiên định với các nguyên tắc của Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) và Hiến chương ASEAN. Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong hiện thực hóa khát vọng của các nhà sáng lập ASEAN về việc xây dựng một tổ chức bao trùm tất cả các quốc gia Đông Nam Á.

Đại sứ Thái Lan tại Việt Nam Urawadee Sriphiromya. (Nguồn: Đại sứ quán Thái Lan tại Việt Nam)

Việt Nam đã ba lần đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN. Vào tháng 12/1998, “Kế hoạch Hành động Hà Nội” được thông qua tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 6, đặt nền móng hợp tác hướng tới Tầm nhìn ASEAN 2020.

Năm 2010, trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã thúc đẩy mở rộng thành viên Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) với sự tham gia của Nga và Hoa Kỳ. Việt Nam cũng khởi xướng việc mở rộng cơ chế Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), góp phần củng cố hơn nữa quan hệ giữa ASEAN và các đối tác bên ngoài.

Ngay cả trong thời điểm đầy thách thức do đại dịch Covid-19 vào năm 2020, Việt Nam vẫn dẫn dắt nỗ lực chung trong khu vực nhằm ứng phó hiệu quả với đại dịch.

Để duy trì hòa bình và ổn định khu vực, Việt Nam luôn tích cực ủng hộ các nỗ lực và sáng kiến thúc đẩy an toàn và an ninh hàng hải quốc tế và khu vực, cũng như tôn trọng quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 58 tại Malaysia tháng 7/2025. (Nguồn: Bộ ngoại giao Thái Lan)

Về kinh tế, Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực và sự thịnh vượng bền vững. Để hiện thực hóa các mục tiêu này, Việt Nam là một nhân tố then chốt trong việc thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên, đặc biệt thông qua Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI).

Với lợi thế chiến lược về kinh tế, Việt Nam có nhiều tiềm năng đóng góp vào liên kết khu vực thông qua các sáng kiến như hành lang kinh tế Đông – Tây và hành lang theo trục Bắc – Nam. ASEAN hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư và thị trường nhập khẩu lớn thứ ba của Việt Nam, với tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và các nước ASEAN đạt 83,6 tỷ USD trong năm 2024.

Với mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất 8% trong năm 2025 và đạt mức hai chữ số trong các năm tiếp theo, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng xanh, công nghệ cao và đổi mới sáng tạo, Việt Nam đang ở vị trí thuận lợi để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi số của ASEAN trong nhiều thập kỷ tới.

Hợp tác vì tầm nhìn chung

Gần 60 năm qua, ASEAN đã chứng minh được sức mạnh và khả năng chống chịu của mình, là lực lượng dẫn dắt cho hòa bình, an ninh và tăng trưởng kinh tế trong khu vực, đồng thời ngày càng trở thành một nhân tố quan trọng ở cấp độ quốc tế.

Hiện nay, ASEAN lại đang đối mặt với thời kỳ đầy bất ổn và biến động. Những căng thẳng địa chính trị cùng với các thách thức toàn cầu về thuế quan và thương mại đang ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế và chuỗi cung ứng của ASEAN. Đồng thời, các quốc gia thành viên ASEAN còn phải đối diện với những thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống ngày càng phức tạp như biến đổi khí hậu, an ninh mạng, tội phạm xuyên quốc gia và các xu thế tương lai.

Trước những thách thức này và nhằm biến chúng thành cơ hội, ASEAN cần vạch ra con đường phát triển mới dựa trên tinh thần đoàn kết và thống nhất, lấy người dân làm trung tâm. Tầm nhìn và khát vọng chung về một Cộng đồng ASEAN “kiên cường, đổi mới, năng động và lấy con người làm trung tâm” phải được thúc đẩy thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, dựa trên nền tảng tin cậy, tôn trọng và cùng có lợi.

Đại sứ Vương quốc Thái Lan tại Việt Nam Urawadee Sriphiromya tại sự kiện Hội nghị "Gặp gỡ Thái Lan" tháng 8/2024. (Ảnh: TH)

Các quốc gia thành viên ASEAN cần kiên định duy trì hòa bình và ổn định, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, và xây dựng một cấu trúc khu vực vững mạnh với ASEAN ở vị trí trung tâm trong thời điểm đầy thách thức này.

Với vai trò là một thành viên chủ động của ASEAN, Việt Nam có thể đóng góp vào các nỗ lực tập thể trên nhiều phương diện. Với tư cách là điều phối viên ASEAN về Hợp tác Phát triển Bền vững, Thái Lan sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Việt Nam và các nước thành viên khác để hiện thực hóa tầm nhìn chung.

Thứ nhất, nhằm xây dựng một ASEAN bền vững và có khả năng chống chịu cao hơn, Việt Nam, với mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và những tiến bộ nổi bật về phát triển công nghệ có thể hỗ trợ ASEAN thúc đẩy khu vực xanh, thông minh và đổi mới sáng tạo.

Thứ hai, Việt Nam có thể thúc đẩy tiến trình hội nhập ASEAN khi đang tích cực thực hiện chương trình nghị sự về kết nối, phát triển và khai thác đầy đủ các tuyến vận tải khu vực qua đường bộ, hàng không và hàng hải để phục vụ chuỗi cung ứng, lợi ích kinh tế cũng như tăng cường giao lưu nhân dân trong khu vực.

Thứ ba, Việt Nam có thể đóng vai trò thúc đẩy đối thoại và cung cấp thông tin đầu vào cho các nhà hoạch định chính sách giữa các nước thành viên ASEAN và với các đối tác bên ngoài để định hình tương lai của ASEAN. Sáng kiến “Diễn đàn Tương lai ASEAN” do Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính khởi xướng tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 năm 2023 là một nền tảng giá trị để ASEAN đóng vai trò dẫn dắt trong ngoại giao và đối thoại.

Urawadee Sriphiromya