Ấn tượng về trưng bày chuyên đề 'Khát vọng hòa bình'

Trước khi diễn ra lễ khai mạc trưng bày, các đại biểu, nhân dân cùng du khách đã làm lễ dâng hương tại đài tưởng niệm trong khuôn viên di tích Nhà tù Hỏa Lò để tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ, nghĩa sĩ, chí sĩ yêu nước đã hy sinh vì Độc lập - Tự do của dân tộc.

Các đại biểu nghe giới thiệu về trưng bày

Theo Ban tổ chức: Trưng bày “Khát vọng hòa bình” không chỉ phản ánh những mất mát, đau thương do chiến tranh gây ra mà còn khắc họa tinh thần dũng cảm, sự hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng để tạo nên thế trận chiến tranh nhân dân vững chắc, làm nên chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” tháng 12/1972. Trưng bày cũng giới thiệu về làn sóng phản đối chiến tranh của nhân dân yêu chuộng hòa bình và một số binh lính Mỹ. Tất cả đều thể hiện một khát vọng chung: chấm dứt chiến tranh, hòa bình cho Việt Nam.

Hiện vật tiêu biểu tại trưng bày

Trưng bày “Khát vọng hòa bình” với ba nội dung: Ký ức rực lửa; Làn sóng phản chiến; Vì một bầu trời xanh.

Ở nội dung thứ nhất: “Ký ức rực lửa”. Qua các hình ảnh và hiện vật trưng bày đưa du khách ngược thời gian về thời điểm cuối tháng 12/1972, mặt đất và bầu trời miền Bắc Việt Nam rung chuyển bởi các cuộc tập kích đường không của đế quốc Mỹ trong Chiến dịch Linebacker II (từ ngày 18 đến ngày 29/12/1972). Hàng trăm máy bay B52 cùng các máy bay chiến thuật của quân đội Mỹ được huy động để tiến hành ném bom phá hoại Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương ở miền Bắc Việt Nam. Các vị trí quân sự, đầu mối giao thông, nhà máy, xí nghiệp, bệnh viện, trường học, những khu phố đông dân cư đều trở thành mục tiêu đánh phá của bom Mỹ. Từng ngôi nhà, dãy phố Hà Nội, Hải Phòng phải hứng chịu những trận bom rải thảm, khiến “đất rung, ngói tan, gạch nát”. Cả bầu trời miền Bắc rung chuyển, nhuốm màu chớp đạn - màu của tang tóc, chia ly.

Các nhân chứng lịch sử giao lưu cùng các đại biểu

Dưới mưa bom bão đạn dữ dội, các lực lượng vũ trang đã chủ động, sáng tạo phối hợp cùng nhân dân Thủ đô kiên cường chiến đấu. Bằng sự dũng cảm, sáng tạo trong chiến đấu, bộ đội Radar “Vạch nhiễu tìm thù”, bộ đội phòng không không quân như “Rồng lửa”, “Én bạc” xuất kích đánh bại cuộc tập kích chiến lược của đế quốc Mỹ. Do yêu cầu chiến đấu, Bộ Tổng tham mưu quyết định cho phép Bộ Tư lệnh Thủ đô thành lập 8 đại đội tự vệ tập trung chiến đấu, thoát ly sản xuất. Cán bộ, chiến sỹ các đại đội phần lớn là công nhân của nhiều xí nghiệp tập trung lại. Với thế trận chiến tranh nhân dân, Việt Nam một lần nữa khẳng định sức mạnh, lập nên chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không”.

Các nhân chứng lịch sử giao lưu cùng các đại biểu

Trước âm mưu biến Hà Nội và các tỉnh thành miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá của đế quốc Mỹ, Đảng bộ Thành phố đã chỉ đạo sơ tán ngay người dân ra khỏi nội thành. Phạm vi sơ tán gồm toàn thể nội thành và các trọng điểm của ngoại thành, thời gian sơ tán phải hoàn thành trước 18 giờ ngày 4/12/1972. Hàng trăm phương tiện giao thông đã được huy động, từ những chiếc xe đạp cũ kỹ, đến những đôi quang gánh truyền thống, nửa triệu dân Hà Nội đã trật tự rời khỏi thành phố.

Hoạt cảnh nỗ lực của các y, bác sỹ Bệnh viện Bach Mai khắc phục hậu quả sau trận ném bom rải thảm của máy bay Mỹ ngày 22/12/1972

Trong phần nội dung thứ hai: “Làn sóng phản chiến”. Qua các hình ảnh tiêu biểu giới thiệu về các hoạt động phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, yêu cầu hòa bình đã diễn ra ngay trong lòng nước Mỹ. Nhiều người dân Mỹ tham gia tuần hành phản chiến. Hàng nghìn thanh niên đốt giấy gọi nhập ngũ, hàng trăm sỹ quan Mỹ bị bắt vì phản đối chiến tranh, hàng nghìn người lính từ chối tham chiến. Tiếng nói lương tri cũng được cất lên từ chính những cựu binh Mỹ, những binh lính đang tham chiến và từ những phi công đang bị giam tại các trại giam miền Bắc Việt Nam. Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam không đơn độc, bởi luôn có sự đồng hành của những người dân Mỹ yêu hòa bình.

Tại chiến trường Việt Nam, chứng kiến những hậu quả đau thương của chiến tranh cùng những thương vong ngày càng lớn của đồng đội, các binh lính Mỹ dần nhận thức mục đích không tốt đẹp của cuộc chiến và khao khát tìm ra một giải pháp hòa bình. Những lá thư được gửi về quê nhà, những tờ rơi kêu gọi hòa bình, hình ảnh người lính Mỹ ngồi trên xe lăn tham gia biểu tình…, tất cả khắc họa nên một bức tranh khác về chiến tranh - nơi không chỉ có bom đạn và sự tàn khốc, mà còn có cả những lương tri đang thức tỉnh.

Thân nhân gia đình GS Đỗ Doãn Đại - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai xúc động xem các hiện vật trưng bày

Ở nội dung thứ ba: “Vì một bầu trời xanh”, qua các hình ảnh, trưng bày giới thiệu về thời điểm sau khi Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký ngày 27/1/1973, các phi công Mỹ được trao trả về nước. Cùng với các hoạt động hàn gắn vết thương sau chiến tranh của Chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ, nhiều cựu binh Mỹ đã quay trở lại Việt Nam góp phần vào việc xây dựng tình hữu nghị giữa hai nước. Ngày hôm nay, Việt Nam đang tham gia một cách chủ động, tích cực, có trách nhiệm vào các vấn đề quốc tế để cùng chung tay xây dựng một thế giới hòa bình, phát triển.

Thật xúc động trong không gian của trưng bày của lễ khai mạc, các đại biểu và khách tham quan được xem hoạt cảnh tái hiện những nỗ lực của các y, bác sỹ Bệnh viện Bạch Mai khi khắc phục hậu quả tàn khốc sau trận ném bom rải thảm của máy bay Mỹ đánh phá bệnh viện ngày 22/12/1972. Giáo sư Đỗ Doãn Đại - Giám đốc bệnh viện đã có những quyết định dứt khoát để cứu tính mạng của những y, bác sỹ và những bệnh nhân đang bị vùi lấp trong đống đổ nát. Cũng thật ấn tượng khi các đại biểu được giao lưu, chia sẻ cùng các nhân chứng để hiểu sâu hơn về 12 ngày đêm “Điện Biên Phủ trên không” và cũng được nghe những lời tâm sự của khách mời là các vị khách quốc tế, nghe những câu chuyện kể về sự ủng hộ to lớn của bạn bè quốc tế đã ủng hộ hết mình vì Việt Nam.

Trưng bày được giới thiệu đến du khách từ ngày 25/11/2025 đến ngày 25/12/2025 tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, số 1 phố Hỏa Lò, phường Cửa Nam, Hà Nội.

Tuấn Sơn - Thiên Bình