An Giang phát triển bền vững vựa lúa vùng Tứ Giác Long Xuyên

Ông Nguyễn Văn Quỳnh, Giám đốc HTX Thiên Phú Hòa, xã Tân Hội, tỉnh An Giang cho biết, 2 năm qua, bản thân ông và các thành viên khác của HTX tham đã gia Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL", bước đầu mang lại hiệu quả.

“Qua 3 vụ thu đông 2024 đến vụ đông xuân 2024-2025 và vụ hè thu 2025, bà con đánh giá là giảm được giống, xác nhận được giống tốt hơn, đưa ra đồng ruộng hiệu quả, ít sâu bệnh hơn, cứng cây ít đổ ngã và bán giá được cao hơn… Qua đó giảm được chi phí, tăng lợi nhuận cho bà con, liên kết được chuỗi lúa gạo, giúp bà con được tập huấn, chia sẻ những thuận lợi, khó khăn”, ông Nguyễn Văn Quỳnh cho hay.

An Giang phát triển bền vững vựa lúa vùng Tứ Giác Long Xuyên

Còn đối với ông Nguyễn Hồng Nhã, phường Mỹ Thới, tỉnh An Giang, trong hơn 2 năm qua, với diện tích 1,5ha gia đình ông sản xuất lúa theo hướng hữu cơ. Quy trình sản xuất này được cán bộ kỹ thuật khuyến nông hướng dẫn và chuyển giao cho nông dân từ lúc ngâm ủ hạt giống cho đến lúc thu hoạch. Quy trình canh tác này khác với truyền thống, từ việc chọn giống, chăm sóc, cho đến khi thu hoạch… Do đó, năng suất tốt, lợi nhuận cũng cao hơn.

Nông dân Nguyễn Văn Quỳnh và ông Nguyễn Hồng Nhã là 2 trong hàng ngàn nông dân của An Giang đã và đang nỗ lực thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ sản xuất nông nghiệp lấy số lượng là chính, sang làm kinh tế nông nghiệp thuận thiên và có hiệu quả kinh tế, thực hiện các mô hình phát triển nông nghiệp bền vững ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất lúa để nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.

An Giang đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt hơn 351.000 ha tham gia Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL"

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang những năm qua, tỉnh đã nỗ lực duy trì diện tích gieo trồng lúa đạt gần 1,3 triệu ha, bao gồm nhiều vụ lúa khác nhau như Mùa, Đông Xuân, Hè Thu và Thu Đông… sản lượng khoảng 8,8 triệu tấn/năm.

Trong đó, hơn 80% diện tích đã tham gia mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ, với sự tham gia của doanh nghiệp. Không chỉ cung cấp lúa gạo cho cả nước, mà địa phương còn xuất khẩu gạo với số lượng lớn. Hàng năm, tỉnh sản xuất khoảng 100.000 tấn lúa đạt chuẩn SRP, hữu cơ, GlobalGAP, VietGAP, kiểm soát dư lượng và đang thời kỳ chuyển đổi sản xuất hữu cơ phục vụ xuất khẩu sang các thị trường EU, Mỹ, Nhật.

Để nâng cao chất lượng sản phẩm, địa phương đã và đang đẩy mạnh việc liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học công nghệ và thích ứng biến đổi khí hậu. Đặc biệt là triển khai thực hiện Đề án "Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL".

Theo ông Nguyễn Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, tỉnh đã triển khai 58 mô hình trình diễn với tổng diện tích hơn 20.000 ha cho hiệu quả tích cực, huy động được sự tham gia của các chủ thể trong chuỗi sản xuất lúa, gạo. Mô hình giúp giảm chi phí trung bình hơn 4 triệu đồng/ha, lợi nhuận tăng thêm 5 - 8 triệu đồng/ha so với đối chứng, mô hình giúp giảm phát thải 7,56 - 8,11 tấn khí CO2 tương đương/ha.

An Giang có diện tích gieo trồng lúa khoảng 1,3 triệu ha

Đề án 1 triệu ha lúa, bước đầu đã hình thành vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị trên địa bàn tỉnh hiệu quả và bài bản hơn. Các hợp tác xã, người dân áp dụng tốt các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, tăng thu nhập của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính.

“Từ diện tích trên 20.000 ha sản xuất theo chuỗi giá trị, thích ứng với biến đổi khí hậu, vụ tới An Giang sẽ tăng gấp rưỡi, tức là từ 35.000 – 40.000 ha. Cả giai đoạn, phấn đấu đạt 100.000 ha trở lên. An Giang có 691 HTX, với dư địa, diện tích rất lớn như vậy thì các HTX mà Chủ tịch hội đồng quản trị, Giám đốc HTX… tuyên truyền cho các thành viên, bà con nông dân thay đổi tư duy, thấy được lợi ích của việc sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị, thích ứng với biến đổi khí hậu, đây là vai trò then chốt, quyết định cho chuỗi lúa gạo phát triển và trong vấn đề gia tăng xuất khẩu lúa gạo”, ông Nguyễn Thanh Hiệp chia sẻ.

Mặc dù thời gian qua, nông nghiệp của An Giang đã có bước phát triển mạnh mẽ, trong đó có ngành lúa gạo, tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay An Giang vẫn đối mặt nhiều thách thức như: Biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, chi phí đầu vào tăng nhanh hơn giá bán lúa khiến lợi nhuận của nông dân còn hạn chế... Việc ứng dụng công nghệ cao chưa thật sự đồng bộ, liên kết chuỗi còn khiêm tốn và thiếu những doanh nghiệp đầu tàu đủ mạnh để dẫn dắt chiến lược xây dựng thương hiệu gạo giảm phát thải của tỉnh.

Để phát huy thế mạnh về nông nghiệp, tại Nghị quyết Đại hội Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030, khẳng định: Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với xác lập mô hình tăng trưởng mới. Thực hiện các chương trình, đề án, nhiệm vụ, giải pháp để đến năm 2030 cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng khu vực công nghiệp - xây dựng, dịch vụ và giảm khu vực nông nghiệp.

Tập trung phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn gắn với phát triển kinh tế nông nghiệp theo chiều sâu, ứng dụng công nghệ cao, quy mô lớn theo chuỗi giá trị, tập trung vào các sản phẩm chủ lực như lúa gạo, thủy sản, rau màu, cây ăn trái, cùng với chăn nuôi gia súc và dược liệu. Ứng dụng công nghệ cao, giảm phát thải, giảm giá thành, nâng cao giá trị, trở thành trung tâm lúa gạo, thủy sản và dược liệu của vùng.

“Trong cơ cấu kinh tế của tỉnh thì ngành nông, lâm, thủy sản quá lớn; trong khi đó, ngành nông nông nghiệp thì tăng trưởng không thể cao. An Giang cùng với cả nước thực hiện nhiệm vụ rất cao cả đó là an ninh lương thực, duy trì đất sản xuất lúa hợp lý, nhưng cũng ưu tiên tăng chỉ tiêu về đất công nghiệp lên để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh”, ông Hồ Văn Mừng, Chủ tịch UBND tỉnh An giang nêu rõ.

Theo định hướng này, An Giang tập trung thu hút đầu tư vào công nghiệp chế biến sâu, gắn kết chặt chẽ với vùng nguyên liệu tập trung, hình thành chuỗi sản xuất khép kín. Đẩy nhanh hoàn thiện hạ tầng phục vụ sản xuất và chế biến, từ các khu công nghiệp, cụm công nghiệp cho đến vùng nguyên liệu chuyên canh. Nhất là triển khai Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long, đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt hơn 351.000 ha. Đồng thời, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số và công nghệ cao trong sản xuất, chuyển đổi từ sản xuất manh mún nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung, hình thành vùng nguyên liệu bền vững, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, hướng tới thị trường toàn cầu.

Phan Ánh/VOV-ĐBSCL