Ấn Độ yêu cầu Apple, Samsung, Vivo, Oppo, Xiaomi phải cài sẵn một ứng dụng của nhà nước

Ảnh minh họa.

Ra mắt năm 2023, cổng thông tin Sanchar Saathi cho phép người dùng chặn hoặc truy tìm điện thoại bị mất, bị đánh cắp. Theo dữ liệu của Chính phủ Ấn Độ, hệ thống đã chặn hơn 4,2 triệu thiết bị, đồng thời hỗ trợ truy vết thêm 2,6 triệu thiết bị khác. Đầu năm nay, nền tảng có thêm ứng dụng di động. Ứng dụng này đến nay đã giúp khôi phục hơn 700.000 điện thoại, riêng tháng 10 là 50.000 chiếc.

Vậy ứng dụng này hoạt động như thế nào?

Sau khi được cài đặt, ứng dụng Sanchar Saathi sẽ tự động liên kết số IMEI (mã số nhận dạng cho mỗi điện thoại di động, máy tính bảng có kết nối mạng) với CEIR, cơ sở dữ liệu tập trung lưu trữ thông tin mọi điện thoại hợp pháp tại Ấn Độ.

Khi điện thoại bị mất hoặc bị đánh cắp, người dùng chỉ cần gửi yêu cầu khóa máy ngay trên ứng dụng. CEIR sẽ lập tức vô hiệu hóa IMEI trên toàn bộ các mạng di động, khiến thiết bị không thể sử dụng được, dù kẻ gian có thay SIM.

Theo Sensor Tower, tính đến tháng 11, Sanchar Saathi đạt gần 15 triệu lượt tải, với hơn 3 triệu người dùng hoạt động hàng tháng, tăng hơn 600% so với thời điểm vừa ra mắt. Lượng truy cập vào trang web Sanchar Saathi cũng tăng mạnh, với số lượt truy cập duy nhất tăng hơn 49% so với cùng kỳ năm trước.

Ấn Độ cho rằng ứng dụng này cần thiết để đối phó với tình trạng điện thoại giả, không chính hãng, ngoài ra còn nhằm vô hiệu hóa và truy vết thiết bị bị đánh cắp hoặc thất lạc và dọn dẹp các kết nối SIM và mạng gian lận.

Các công ty sẽ phải tuân thủ yêu cầu mới từ cơ quan quản lý Ấn Độ bao gồm Apple, Samsung, Vivo, Oppo và Xiaomi.

Theo nguồn tin mà Reuters tiếp cận được, các hãng có 90 ngày để bảo đảm ứng dụng Sanchar Saathi được tích hợp mặc định trên mọi thiết bị mới. Với những mẫu máy đã được đưa vào kho hoặc chuẩn bị được bán, Bộ Viễn thông Ấn Độ yêu cầu các hãng đẩy ứng dụng qua cập nhật phần mềm. Thông tin này được trích dẫn từ văn bản mà cơ quan quản lý Ấn Độ gửi đến một số doanh nghiệp.

Dù vậy, các nhà quan sát Ấn Độ lo ngại biện pháp này đang ảnh hưởng đến quyền riêng tư của cá nhân, chưa kể các biện pháp bảo vệ dữ liệu của nước này đang chưa thực sự rõ ràng.

Bà Meghna Bal, Giám đốc tại trung tâm nghiên cứu Esya Centre (New Delhi), nhận định: “Dù mục tiêu là bảo vệ người dùng, việc áp đặt một ứng dụng do Nhà nước kiểm soát có thể kìm hãm đổi mới, đặc biệt từ khu vực tư nhân và startup, trong lĩnh vực an ninh mạng”.

Bà cho rằng bất kỳ nền tảng quy mô quốc gia nào cũng phải đi kèm kiểm toán độc lập, khung bảo vệ dữ liệu rõ ràng và cơ chế trách nhiệm minh bạch, nếu không, rủi ro lạm dụng và thiên lệch sẽ khó kiểm soát. Đến nay, Chính phủ Ấn Độ vẫn chưa công bố chi tiết về cách thức lưu trữ dữ liệu, quyền truy cập hay các biện pháp bảo vệ đi kèm khi chương trình mở rộng quy mô.

Giữa những tranh cãi, Bộ trưởng Viễn thông Ấn Độ Jyotiraditya M. Scindia hôm qua khẳng định Sanchar Saathi là “một hệ thống hoàn toàn tự nguyện và dân chủ”, nhấn mạnh người dùng có thể gỡ ứng dụng nếu không muốn sử dụng.

Đáng chú ý, Thứ trưởng Bộ Viễn thông Pemmasani Chandra Sekhar cho biết phần lớn các hãng lớn đã tham gia nhóm công tác của Chính phủ về sáng kiến này, ngoại trừ Apple.

Song song thúc đẩy cài đặt Sanchar Saathi trên các thiết bị, Bộ Viễn thông nước này cũng đang thử nghiệm một API cho phép các nền tảng thương mại điện tử và đơn vị thu mua máy cũ truyền trực tiếp thông tin thiết bị và danh tính khách hàng lên hệ thống của Nhà nước.

Theo TechCrunch, đây là bước tiến quan trọng hướng tới việc hình thành một cơ sở dữ liệu quốc gia về lưu thông smartphone.

Thị trường điện thoại đã qua sử dụng của Ấn Độ đang tăng trưởng nhanh khi giá máy mới leo thang và chu kỳ nâng cấp kéo dài. Năm 2024, Ấn Độ đã trở thành thị trường smartphone cũ lớn thứ ba thế giới. Tuy nhiên, 85% giao dịch vẫn diễn ra trong khu vực phi chính thức, qua các cửa hàng nhỏ lẻ hoặc kênh không được kiểm soát.

Tuy nhiên, chính sách mới của Chính phủ nước chủ yếu tác động đến các nền tảng thương mại có đăng ký, đồng nghĩa phần lớn thị trường vẫn nằm ngoài phạm vi quản lý.

Bạch Dương