Ấn Độ 'phổ cập' AI cho trẻ em từ 8 tuổi

Bắt đầu từ năm học giữa năm 2026, học sinh Ấn Độ từ 8 tuổi sẽ được học về trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo thông báo của Bộ Giáo dục Ấn Độ, từ năm học 2026 - 2027, giáo dục về trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ được đưa vào giảng dạy cho học sinh từ lớp 3. Chính phủ dự kiến hoàn thiện tài liệu hướng dẫn, sổ tay và nguồn học liệu số cho giáo viên trước tháng 12 tới, chuẩn bị cho việc triển khai đại trà. Đây là một bước đi táo bạo trong nỗ lực của Chính phủ nước này nhằm phổ cập kỹ năng AI như một năng lực nền tảng cho công dân tương lai.

Hiện nay, ở Ấn Độ, chương trình AI được giảng dạy tại các trường công lập và một số trường tư thục áp dụng chương trình quốc gia mới. Ở cấp trung học cơ sở (lớp 6 - 8), học sinh được học các mô-đun kỹ năng AI kéo dài 15 giờ; ở trung học phổ thông (lớp 9 - 12), các môn học liên quan đến AI được mở ở dạng tự chọn.

Việc mở rộng chương trình xuống bậc tiểu học (lớp 3 - 5, độ tuổi 8 - 10) sẽ giúp thêm khoảng 66 triệu trẻ em tiếp cận với AI. Tính chung toàn hệ thống, đến năm 2026, gần 200 triệu học sinh ở Ấn Độ sẽ được học về trí tuệ nhân tạo - con số lớn chưa từng có trong lịch sử giáo dục toàn cầu.

Hiện nay ở Ấn Độ, học sinh cấp trung học cơ sở (lớp 6 - 8) được học các mô-đun kỹ năng AI kéo dài 15 giờ;

Việc đưa AI vào giảng dạy được kỳ vọng giúp học sinh Ấn Độ thích ứng với kỷ nguyên công nghệ, khi nhiều lĩnh vực nghề nghiệp đang được tái định hình bởi tự động hóa và dữ liệu. “Nhiều công cụ AI hiện nay miễn phí, nếu có nhận thức đúng và được hướng dẫn bài bản, học sinh có thể sử dụng chúng một cách sáng tạo và hiệu quả”, ông Akshay Mashelkar, Giám đốc điều hành trung tâm nghiên cứu giáo dục Experimind Labs nhận định với Nikkei Asia.

Tuy nhiên, cùng với kỳ vọng tạo ra “thế hệ AI”, nhiều chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại chương trình có thể bị cản trở bởi thiếu hụt giáo viên được đào tạo bài bản và cơ sở vật chất còn hạn chế, đặc biệt ở khu vực nông thôn.

Theo báo cáo của Bộ Giáo dục Ấn Độ, hiện chỉ 63% trường học có kết nối internet, 65% có máy tính, và trong số đó chỉ 58% máy còn hoạt động. Điều này đồng nghĩa hơn một phần ba số trường học trong cả nước vẫn chưa có hạ tầng tối thiểu để triển khai dạy học số.

Sự chênh lệch giữa các bang càng làm rõ khó khăn này. Chẳng hạn, tại bang Madhya Pradesh, nơi chỉ 35,3% trường có kết nối internet, học sinh thường phải chen chúc quanh một máy tính duy nhất vào buổi trưa - thời điểm hiếm hoi có thể bắt được sóng Wi-Fi.

Việc đưa AI vào giảng dạy được kỳ vọng giúp học sinh Ấn Độ thích ứng với kỷ nguyên công nghệ.

Không ít chuyên gia cho rằng, ngay cả khi có đủ thiết bị và giáo viên, chương trình vẫn cần xem xét lại cách tiếp cận. Bà Yamini Aiyar, cựu Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chính sách (Centre for Policy Research) nhận định: “Vấn đề không chỉ là làm sao triển khai AI trong trường học, mà là liệu chương trình này có phù hợp với bối cảnh giáo dục rộng hơn của Ấn Độ hay không”.

Theo bà Aiyar, nền giáo dục Ấn Độ vẫn nặng tính học thuộc lòng và đặt nặng điểm số. Nếu không thay đổi phương pháp dạy học, giáo dục AI có nguy cơ trở thành phần mở rộng của chính hệ thống mà nó muốn cải cách.

Đồng quan điểm, ông Praveen Mokkapati, Giám đốc mảng AI tại Hiệp hội các công ty CNTT Ấn Độ (NASSCOM) cho rằng, giáo dục AI ở lứa tuổi nhỏ nên “mang tính trải nghiệm, trực quan và gắn với thực tế” hơn là giảng dạy kỹ thuật. “Với học sinh nhỏ tuổi, điều này có thể thực hiện thông qua các trò chơi, câu chuyện, hoặc hình minh họa phản ánh môi trường quen thuộc - như trợ lý ảo, ứng dụng thời tiết, hay công cụ dịch thuật”, ông nói.

Mặc dù còn nhiều ý kiến trái chiều, kế hoạch phổ cập AI từ bậc tiểu học được đánh giá là bước đi thể hiện tầm nhìn dài hạn của Ấn Độ trong việc chuẩn bị nguồn nhân lực cho nền kinh tế kỹ thuật số. Việc giáo dục trẻ em sớm làm quen với công nghệ được kỳ vọng không chỉ tạo nền tảng về kỹ năng mà còn giúp hình thành tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề và đạo đức sử dụng công nghệ.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa tham vọng này, chính phủ nước này cần đầu tư mạnh mẽ hơn cho hạ tầng số và đào tạo giáo viên - hai yếu tố then chốt quyết định sự thành công của chính sách. Nếu không, “giấc mơ AI” của Ấn Độ có thể trở thành gánh nặng với hệ thống giáo dục hiện nay.

Hồng Nhung