Ấn Độ muốn thúc đẩy thanh toán thương mại bằng đồng rupee

Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.

Theo tiết lộ của nguồn thạo tin với hãng tin Bloomberg, Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBI) đã bắt đầu thiết lập các cặp tỷ giá trực tiếp giữa đồng rupee với một số đồng tiền khác mà không cần dựa vào một đồng tiền thứ ba như USD để làm đồng tiền trung gian. Biện pháp này được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các đối tác thương mại tự do của Ấn Độ trong việc thanh toán bằng rupee.

Trong tháng 10 này, RBI tuyên bố sẽ thiết lập tỷ giá giữa đồng rupee với các đồng dirham của UAE và đồng rupiah của Indonesia, bổ sung vào các liên kết hiện có với USD, yên Nhật, euro và bảng Anh. RBI cũng đang tích cực phát triển các cặp tỷ giá tham chiếu giữa đồng rupee với đồng tiền của các nước láng giềng và Mauritius. Đây là một phần trong nỗ lực của Thủ tướng Narendra Modi nhằm thúc đẩy việc sử dụng đồng rupee trong các giao dịch quốc tế, tương tự như các nỗ lực của Trung Quốc và các nước khác trong khu vực.

Việc sử dụng đồng nội tệ nhiều hơn giúp giảm thiểu rủi ro và chi phí cho các công ty Ấn Độ, giảm nhu cầu tăng dự trữ ngoại hối, và làm cho nền kinh tế ít bị tổn thương hơn trước các cú sốc bên ngoài. Ấn Độ coi việc có một đồng tiền quốc tế đáng tin cậy là rất quan trọng đối với mục tiêu trở thành một "quốc gia phát triển" vào năm 2047. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo quốc gia Nam Á này sẽ vượt qua Nhật Bản để trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới trong năm nay và vượt qua Đức để đứng vị trí thứ ba vào năm 2027 hoặc 2028.

Ấn Độ cũng xem chế độ đa tiền tệ là một lựa chọn ổn định và đáng mong đợi cho hoạt động thanh toán thương mại toàn cầu. Đồng rupee hiện là đồng tiền có hiệu suất kém thứ hai ở châu Á trong năm nay, với mức giảm chỉ kém đồng rupiah của Indonesia. Đồng nội tệ Ấn Độ đã bị ảnh hưởng bởi dòng vốn ngoại rút khỏi thị trường chứng khoán nước này do lo ngại về mức thuế quan cao mà Mỹ áp lên Ấn Độ. Gần đây, RBI đã can thiệp vào thị trường ngoại hối bằng cách bán ra USD và nỗ lực đó đã giúp tỷ giá rupee hồi phục một phần.

Ấn Độ có các hiệp định thương mại tự do với hơn một chục quốc gia và khối trên thị thế giới, bao gồm các thỏa thuận đã ký với Vương quốc Anh, Australia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) trong những năm gần đây.

Quốc gia này cũng đang đàm phán các thỏa thuận tương tự với Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Peru, Oman và New Zealand, và một số nước khác. Ngoài ra, Ấn Độ có 6 hiệp định thương mại ưu đãi, và các thành viên của Hiệp hội Thương mại Tự do châu Âu - gồm Iceland, Liechtenstein, Na Uy, Thụy Sỹ - đã ký với Ấn Độ một Hiệp định Đối tác kinh tế và thương mại Toàn diện vào tháng 3/2024.

Ấn Độ đang tích cực thảo luận về việc lập hóa đơn bằng đồng rupee trong tất cả các cuộc đàm phán như vậy - theo tiết lộ của nguồn thạo tin. Đây là một hành động cân bằng khó khăn vì New Delhi vừa muốn thúc đẩy việc sử dụng rupee trong giao dịch thương mại, vừa muốn tránh việc các động thái này bị coi là một nỗ lực nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần chỉ trích nhóm các quốc gia BRICS, trong đó có Ấn Độ, vì cho rằng nhóm này cố gắng phát triển một đồng tiền chung để làm suy yếu đồng USD. Ấn Độ đã phủ nhận bất kỳ ý định nào như vậy.

Theo nhà kinh tế trưởng Gaura Sen Gupta của ngân hàng IDFC FIRST Bank, trọng tâm của các nhà chức trách Ấn Độ là quốc tế hóa đồng rupee bằng cách tăng cường khả năng sử dụng đồng tiền này trong các giao dịch thương mại và vốn giữa các nước láng giềng, thay vì tìm cách phi đôla hóa.

Cách đây 3 năm, Ấn Độ lần đầu tiên bày tỏ tham vọng phổ biến việc sử dụng đồng rupee ngoài lãnh thổ của mình. Một báo cáo của RBI về quốc tế hóa đồng rupee, được công bố vào năm 2023, đã vạch ra các mục tiêu ngắn hạn gồm mở rộng các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ và các hiệp định thương mại song phương, tận dụng Liên minh Thanh toán Châu Á cho các thanh toán khu vực và tích hợp các khoản thanh toán của Ấn Độ với các quốc gia khác.

Hiện tại, đồng rupee Ấn Độ không nằm trong số 20 đồng tiền thanh toán toàn cầu hàng đầu, theo dữ liệu mới nhất của nền tảng thanh toán Swift. USD vẫn là đồng tiền dẫn đầu với thị phần 46,94%, trong khi các đồng tiền thị trường mới nổi như peso Mexico, baht Thái Lan và ringgit Malaysia đều nằm trong top 20.

Bình Minh