Ấn Độ khát điều hòa giữa mùa hè nóng như thiêu như đốt

Sheetal Kumari và gia đình từng không dùng điều hòa cho đến khi nhà họ trở thành "một cái lò", nóng không thể chịu được trong những tháng mùa hè, với nhiệt độ trung bình tối đa lên tới gần 40 độ C.

Cô sinh viên 21 tuổi này sống trong một khu ổ chuột ở ngoại ô New Delhi, khi những ngôi nhà thường xây dựng trong không gian chật hẹp mà không có hệ thống thông gió thích hợp.

Đối với gia đình Sheetal, cái nóng mùa hè không chỉ đem tới sự bất tiện mà còn là mối đe dọa với sức khỏe. "Em gái tôi phải nhập viện vì cái nóng quá nguy hiểm. Sau sự việc đó, chúng tôi quyết định mua điều hòa", Sheetal kể lại.

Gia đình Sheetal hiện thuê hai máy điều hòa với giá khoảng 350 USD trong 3 tháng mùa hè. Bước đi này giúp họ tiết kiệm tiền bởi mua đứt một chiếc tốn gấp đôi, cộng thêm chi phí vệ sinh và bảo dưỡng.

Song muốn mát mẻ cũng đi kèm cái giá đắt. Hóa đơn tiền điện tăng sau khi dùng điều hòa, một gánh nặng lớn so với nguồn tài chính hạn hẹp của cả gia đình.

"Chúng tôi cắt giảm các khoản chi phí khác và mua ít đồ tạp hóa hơn", Sheetal nói.

Ấn Độ đang chuẩn bị cho kịch bản số ngày nắng nóng trong năm 2025 tăng gấp đôi. Ảnh: Reuters.

3 tháng hè bận rộn

Ấn Độ đang chuẩn bị cho kịch bản số ngày nắng nóng trong năm 2025 tăng gấp đôi, mặc dù những cơn mưa giông gần đây mang lại chút thoải mái dễ chịu cho người dân. Điều này biến quốc gia đông dân nhất thế giới trở thành thị trường tiêu thụ máy lạnh tăng trưởng nhanh nhất trên toàn cầu. Cơ quan Năng lượng Quốc tế dự đoán Ấn Độ sẽ có hơn một tỷ máy lạnh hoạt động vào năm 2050.

Mùa hè trên khắp Ấn Độ đang ngày càng nóng và ẩm hơn, còn ban đêm không khí cũng không quá mát mẻ. Theo ước tính, 80% dân số Ấn Độ dễ bị ảnh hưởng bởi nắng nóng, gây rủi ro lớn với sức khỏe và sự an toàn của cộng đồng.

Nhu cầu sử dụng điều hòa đang thúc đẩy hoạt động kinh doanh của các cửa hàng cho thuê máy lạnh như Rakshith Kotian ở Mumbai. Tại đây, Rakshith cung cấp các thiết bị làm mát cho những người lao động hưởng lương theo ngày và công nhân nhà máy. Anh cho biết mình chưa bao giờ bận rộn như vậy.

"3 tháng mùa hè là thời gian bận rộn nhất với tôi", anh nói thêm. "Thu nhập trong thời gian này đủ để tôi trang trải cho phần còn lại của năm".

Một vòng luẩn quẩn

Tuy nhiên, phụ thuộc vào máy lạnh đi kèm với những hậu quả về môi trường. Những thiết bị này đẩy không khí nóng ra ngoài, góp phần tạo nên hiệu ứng "đảo nhiệt đô thị" khiến các thành phố thậm chí còn nóng bức hơn cả các vùng nông thôn xung quanh.

Phụ thuộc vào máy lạnh đi kèm với những hậu quả về môi trường, khi những thiết bị này đẩy không khí nóng ra ngoài, góp phần tạo nên hiệu ứng "đảo nhiệt đô thị". Ảnh: Reuters.

Trên hết, việc cung cấp năng lượng cho các hệ thống làm mát này phần lớn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Số lượng lớn than, vốn chiếm 55% hỗn hợp năng lượng của Ấn Độ, được đốt để theo kịp nhu cầu điện tăng cao. Theo tổ chức nghiên cứu năng lượng toàn cầu Ember, trong đợt nắng nóng từ tháng 4-6/2024, việc sử dụng máy lạnh đã tăng vọt 10,4% so với cùng kỳ năm 2023.

Các chuyên gia cảnh báo về một vòng luẩn quẩn: Những ngày nắng nóng làm tăng nhu cầu làm mát, dẫn tới đốt cháy nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn, thải ra nhiều khí thải hơn khiến cuộc khủng hoảng khí hậu thêm tồi tệ.

Kiến trúc sư và nhà thiết kế đô thị Adarsha Kapoor tin tưởng chìa khóa nằm ở việc giảm phụ thuộc vào điều hòa không khí thông qua thiết kế tòa nhà thông minh hơn.

"Cần chú trọng tới các kỹ thuật xây dựng và bảo trì tòa nhà sao cho nhiệt độ bên trong giảm xuống", ông lưu ý. "Các bức tường (trong các tòa nhà ở Ấn Độ) thường dày. Những bức tường có thể đóng vai trò phản xạ nhiệt thay vì giữ nhiệt bên trong".

Ông Adarsha đề xuất nên có "mái nhà xanh" và sơn tường màu sáng để phản xạ ánh sáng mặt trời.

Tuy nhiên, những giải pháp như vậy nằm ngoài tầm với của các gia đình như Sheetal. Hiện tại, cách duy nhất để thoát khỏi cái nóng dai dẳng là sử dụng máy điều hòa không khí miễn là họ đủ khả năng chi trả.

Trí Ân