An cư, lập nghiệp và những câu chuyện đổi đời ở Bắc Ninh

Về đích sớm trong hành trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Giữa năm 2025, Bắc Ninh hoàn thành mục tiêu xóa toàn bộ nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách, về đích trước gần nửa năm so với kế hoạch.

Giai đoạn 2021-2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm mạnh từ 5,27% xuống còn 0,97%; dự kiến cuối năm 2025 còn 0,56%, hướng tới không còn hộ nghèo là người có công.

Đến thời điểm này, toàn tỉnh đã xây mới và sửa chữa 2.516 căn nhà; trong đó, Bắc Ninh (cũ) hỗ trợ 220 căn và 89 tỷ đồng giúp các tỉnh Bắc Kạn (cũ), Điện Biên, Đắk Nông (cũ); Bắc Giang (cũ) vận động xây dựng 2.296 căn và hỗ trợ 3 tỷ đồng giúp tỉnh Bến Tre xây 50 căn. Mỗi hộ được hỗ trợ 60 triệu đồng để xây mới, 30 triệu đồng để sửa chữa, trường hợp đặc biệt được hỗ trợ thêm 50 triệu đồng.

Đời sống của người dân luôn được chính quyền và các cơ quan chức năng quan tâm, hướng tới cải thiện chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững.

Có thể thấy, nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy, chính quyền cùng sự chung tay của cộng đồng, hàng nghìn hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách đã được ổn định chỗ ở, tạo nền tảng vững chắc để vươn lên trong lao động sản xuất.

Bà Thái Hải Anh - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Ninh cho biết, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát đã mang lại những thay đổi lớn cho các gia đình chính sách, hộ nghèo và cận nghèo trên địa bàn tỉnh.

Mỗi ngôi nhà mới không chỉ giúp người dân ổn định chỗ ở mà còn tạo động lực để họ vươn lên trong lao động sản xuất và thoát nghèo bền vững. Đây là chương trình mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước đối với công tác an sinh xã hội và sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Theo đó, giảm nghèo ở Bắc Ninh không dừng lại ở “an cư”, mà còn mở hướng “lập nghiệp”. Nhiều địa phương đã phát triển mô hình sinh kế gắn với lợi thế địa phương, giúp người dân tăng thu nhập ổn định.

Tiêu biểu là mô hình trồng sâm nam ở núi Dành (huyện Tân Yên cũ). Theo thông tin từ lãnh đạo xã Phúc Hòa cho biết, tổng diện tích cây trồng khoảng 24 ha, trong đó 2,5 ha cho thu hoạch củ và 15 ha trồng lấy hoa, mang lại hiệu quả kinh tế ước tính khoảng 5 tỷ đồng/ha trong chu kỳ khai thác 5 năm từ đó giúp đời sống người dân được ổn định và cải thiện.

Ông Nguyễn Văn Điện (thôn Lãn Tranh 1, xã Phúc Hòa) chia sẻ: “Từ khi có cây sâm, người dân trong thôn không phải đi làm thuê xa. Những lao động trung niên, cao tuổi cũng có việc làm ổn định, thu nhập khá hơn.”

Ông Nguyễn Văn Điện (thôn Lãn Tranh 1, xã Phúc Hòa, Bắc Ninh) chăm sóc vườn sâm của mình.

Ngoài ra, nhiều hộ dân khác cũng tham gia phát triển sinh kế tại chỗ, trong đó mô hình trồng sâm nam núi Dành đang mang lại hiệu quả rõ rệt. Bà Trần Thị Thanh, Giám đốc HTX Sâm Nam núi Dành, cho biết HTX được thành lập năm 2023 với 7 thành viên và nhiều lao động địa phương, đến nay đều có thu nhập ổn định nhờ trồng sâm.

Hiện HTX sở hữu hơn 10 ha sâm và liên kết trồng hơn 100 ha tại nhiều tỉnh, thành; đồng thời thu hút trên 100 thành viên tham gia quảng bá, tiêu thụ sản phẩm. Bà Thanh cũng bày tỏ mong muốn chính quyền tiếp tục hỗ trợ, giúp HTX và các hộ trồng sâm có đầu ra ổn định, phát huy tối đa giá trị cây sâm Nam núi Dành.

Dù vậy, do chu kỳ sản xuất dài và vùng nguyên liệu chưa ổn định, giá trị cây sâm vẫn chưa được khai thác hết tiềm năng. Chính quyền đang nghiên cứu liên kết chuỗi sản xuất, tiêu thụ, hỗ trợ vốn và chuyển giao kỹ thuật để mở rộng mô hình, tạo hướng đi bền vững.

Thành công của Bắc Ninh đến từ sự vào cuộc đồng bộ của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể, doanh nghiệp và người dân.

Các phong trào “Cả tỉnh chung tay vì người nghèo”, “Mỗi tổ chức, cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” lan tỏa sâu rộng, biến chủ trương thành hành động, đem lại kết quả thực chất.

Tỉnh cũng đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, khơi dậy ý chí vươn lên của người dân, bởi giúp người nghèo không chỉ là hỗ trợ vật chất, mà là tiếp sức tinh thần để họ tự đứng vững.

Những căn nhà mới không chỉ là nơi trú ngụ, mà còn là biểu tượng của niềm tin và cơ hội. Mỗi mái ấm được dựng lên là minh chứng cho sự quan tâm của chính quyền, sự sẻ chia của cộng đồng và nỗ lực tự vươn lên của người dân.

Với những thành tích nổi bật, tháng 8/2025, Bắc Ninh được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì có nhiều đóng góp trong phong trào “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”.

Từ những ngôi nhà kiên cố, những vườn sâm xanh tốt đến nụ cười an vui của người dân, Bắc Ninh đang kiến tạo hành trình an cư, lạc nghiệp, phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Trang Nguyễn - Lan Nhi