Ẩm thực đường phố Hà Nội chinh phục thế giới

“Thỏi nam châm” hút khách

Hà Nội từ lâu đã được gọi là thành phố của ký ức. Nhưng những ký ức ấy không chỉ lưu dấu trên mái ngói rêu phong hay trong những con ngõ hẹp, mà còn sống động trong từng gánh bún, chảo bánh cuốn, ly cà phê trứng bốc khói nơi vỉa hè. Chính cái dung dị ấy đã khiến ẩm thực đường phố Hà Nội trở thành “thỏi nam châm” lôi cuốn hàng chục triệu du khách quốc tế mỗi năm. Và rồi, từ những quán nhỏ bên hè phố, Hà Nội chạm tới bảng xếp hạng ẩm thực danh giá của thế giới.

Tháng 9/2025, Tạp chí Time Out (Anh) vinh danh Hà Nội là một trong 10 thành phố có ẩm thực đường phố ngon nhất châu Á, đứng thứ hai chỉ sau Penang (Malaysia). Đây không chỉ là niềm tự hào, mà còn là minh chứng cho giá trị văn hóa đặc sắc của Thủ đô. Time Out viết: “Ở Hà Nội, những món ăn ngon nhất thường xuất hiện trong không gian đời thường nhất”. Quả thực, từ phở cô Minh Hàng Trống, bánh cuốn bà Lộc, bún chả 74 - Hàng Quạt đến ổ bánh mì 25 phố cổ,… tất cả đều trở thành những địa chỉ quen thuộc, nơi du khách tìm thấy một Hà Nội vừa mộc mạc, vừa tinh tế.

Ẩm thực vỉa hè không chỉ thỏa mãn khẩu vị mà còn góp phần phục hồi du lịch. 9 tháng đầu năm 2025, Hà Nội đón hơn 26 triệu lượt khách, tăng gần 24% so với cùng kỳ năm trước, trong đó 5,54 triệu lượt khách quốc tế, tổng doanh thu đạt 98.360 tỷ đồng. Một phần thành công này đến từ sức hút của ẩm thực đường phố. Đó là thứ “đặc sản văn hóa” không thể tìm thấy trong nhà hàng sang trọng nào.

Điều thú vị là nhiều du khách quốc tế đã trở thành “đại sứ không chính thức” cho ẩm thực Hà Nội. YouTuber Ted Aroi (Đài Loan) với hơn 14.000 người theo dõi từng dành cả chuyến đi chỉ để xếp hạng 10 quán phở và chọn phở Gốc Gạo làm số một. Còn YouTuber Suhyang (Hàn Quốc) thì thú nhận, cô đã háo hức nghĩ tới bát phở ngay từ khi máy bay chưa kịp hạ cánh. “Ẩm thực Hà Nội khiến tôi không chỉ muốn thưởng thức mà còn muốn quay trở lại nhiều lần”, cô chia sẻ.

Đề xuất ban hành Bộ Tiêu chí ẩm thực Hà Nội

Theo ông Phạm Hải Quỳnh, Viện trưởng Viện Phát triển du lịch châu Á (ATI), sự gần gũi đã biến ẩm thực đường phố thành “đại sứ văn hóa” của Thủ đô. “Mỗi quán ăn gia truyền, mỗi gánh hàng rong đều kể câu chuyện về lịch sử và lối sống phố cổ. Hà Nội không chỉ bán món ăn, mà bán cả ký ức và bản sắc”, ông nhấn mạnh.

Tháng 8/2025, ba di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được công nhận đều gắn với ẩm thực Hà Nội gồm nghề làm bánh cuốn Thanh Trì, tri thức chế biến và thưởng thức chả cá Lã Vọng, cùng nghệ thuật nấu cỗ Bát Tràng. Đây là sự khẳng định cho sức sống bền bỉ và khả năng sáng tạo của người Hà Nội trong việc gìn giữ tinh hoa ẩm thực.

Để giữ được hồn cốt vỉa hè mà vẫn đáp ứng chuẩn mực quốc tế, Hà Nội cần bước đi bài bản. Ông Quỳnh cho rằng, thay vì dẹp bỏ, Thành phố nên quy hoạch “vùng đỏ văn hóa ẩm thực” tại Phố cổ, Tống Duy Tân, giữ nguyên vỉa hè và ghế thấp, nhưng nâng cấp hạ tầng, đảm bảo vệ sinh và trải nghiệm chuyên nghiệp. Bộ Tiêu chí ẩm thực Hà Nội, công nghệ QR tra cứu nguồn gốc món ăn cùng chương trình “Thành phố Ẩm thực sạch và xanh” sẽ là nền tảng, hướng đến nguyên liệu sạch, giảm nhựa dùng một lần và tour ẩm thực bền vững.

Lễ hội Đồ uống Hà Nội 2025 đã minh chứng cho cách kết hợp truyền thống với hiện đại. 80 gian hàng từ bia mậu dịch, trà sen đến quán nhỏ phố cổ đã thu hút hơn 20.000 lượt khách, tạo trải nghiệm vừa quen vừa mới.

Ẩm thực đường phố Hà Nội, xét cho cùng, là bản giao hưởng của lịch sử và đời sống, là “tấm hộ chiếu văn hóa” giúp Thủ đô khẳng định vị thế quốc tế. Với chiến lược khôn ngoan và bền vững, Hà Nội có thể trở thành “Thủ phủ Ẩm thực đường phố châu Á”, nơi món ăn chạm vào ký ức và cảm xúc hàng triệu du khách.

Hồng Hạnh