Ám ảnh dao kéo, nhiều bệnh nhân ung thư vuột mất cơ hội sống

Người đàn ông 64 tuổi nhập viện trong tình trạng tắc ruột, buồn nôn, thể trạng suy kiệt. Chẩn đoán xác định, ông mắc ung thư đại tràng giai đoạn muộn, khối u di căn sang các cơ quan lân cận như bàng quang và hình thành ổ áp xe quanh vùng tổn thương.

Các bác sĩ nhận định, phẫu thuật là biện pháp duy nhất để ngăn chặn biến chứng, kéo dài sự sống. Tuy nhiên, nỗi ám ảnh về cuộc sống sau mổ phải mang hậu môn nhân tạo, dẫn lưu niệu quản qua da khiến ông kiên quyết từ chối. Bác sĩ phải mời người thân vào cuộc sau khi thuyết phục không thành.

“Phẫu thuật không hoàn toàn giúp khỏi bệnh nhưng sẽ giúp kiểm soát triệu chứng, giảm đau, ngăn bệnh tiến triển xấu”, bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng Khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K giải thích với gia đình. Cuối cùng, người bệnh đồng ý phẫu thuật. Ca mổ kéo dài nhiều giờ, cắt bỏ toàn bộ đại tràng sigma và bàng quang, tạm thời giúp ông vượt qua cửa tử.

Bác sĩ Nam trong một ca phẫu thuật cho bệnh nhân ung thư. (Ảnh: BSCC)

Không phải trường hợp nào bác sĩ cũng thuyết phục được bệnh nhân thay đổi quyết định. Một bệnh nhân khác mắc ung thư đại tràng giai đoạn muộn, chọn rời viện để uống thuốc nam. Sau vài tuần sau, ông quay lại trong tình trạng vỡ ruột, nhiễm trùng nặng, chỉ còn 1% hy vọng sống. Tuy nhiên, bệnh nhân do có nhiều bệnh nền như cao huyết áp và rối loạn mỡ máu, các bác sĩ đành bất lực.

Tương tự, một cụ ông 80 tuổi bị ung thư dạ dày tái phát, cũng từ chối mổ vì cho rằng “mổ cũng chẳng sống được bao lâu”. Gia đình không những không phản đối mà còn ủng hộ quyết định này. Dù bác sĩ liên tục liên hệ, ông vẫn không thay đổi ý định và mất sau đó không lâu.

Theo các chuyên gia, nhiều bệnh nhân rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan vì tâm lý sợ đau, sợ dao kéo, hoặc vì niềm tin sai lệch rằng “đụng dao kéo, ung thư càng lan nhanh”. Trong khi đó, ở giai đoạn muộn, phẫu thuật chủ yếu giúp giảm đau, giảm tắc nghẽn, kiểm soát biến chứng, không đặt mục tiêu chữa khỏi hoàn toàn.

Các số liệu từ Hiệp hội Ung thư Mỹ (NCI) cho thấy, tỷ lệ tử vong do ung thư giảm 32% kể từ năm 1991, nhờ phát hiện sớm và phương pháp điều trị tiên tiến.

Không chỉ sợ mổ, nhiều bệnh nhân từ chối điều trị vì lý do tài chính. Các phương pháp mới như điều trị đích, miễn dịch, nội tiết… dù mang lại hiệu quả cao nhưng chi phí đắt đỏ, chưa được bảo hiểm chi trả. Ước tính chỉ khoảng 10% người bệnh ở Việt Nam tiếp cận được các kỹ thuật tiên tiến này.

Bác sĩ Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, chia sẻ: "Nhiều lúc bác sĩ không chỉ làm công tác điều trị mà còn phải làm tâm lý cho cả bệnh nhân lẫn gia đình”. Hiểu rõ hoàn cảnh, tài chính, tâm lý người bệnh là chìa khóa để giúp họ không từ bỏ hy vọng.

Việt Nam có khoảng 350.000 người đang sống chung với ung thư, mỗi năm ghi nhận hơn 165.000 ca mắc mới và 115.000 ca tử vong. Với các loại ung thư phổ biến như dạ dày, đại tràng, ung thư gan, phẫu thuật vẫn là nền tảng quan trọng, đặc biệt ở giai đoạn sớm. Giai đoạn muộn, điều trị tập trung vào kiểm soát biến chứng và cải thiện chất lượng sống.

Y học hiện đại đến nay chưa ghi nhận bất kỳ trường hợp nào khỏi ung thư nhờ các phương pháp dân gian hay thuốc nam. Các bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần sáng suốt chọn hướng điều trị khoa học, không từ bỏ cơ hội quý giá khi vẫn còn hy vọng sống.

Như Loan