Ai sẽ thừa kế gia sản Murdoch?

Nguồn: Foxnews.com

Chuyện cũng không có gì đáng nói nếu như Rupert Murdoch không sực nhớ, theo một thỏa thuận soạn thảo từ năm 1999, trong trường hợp ông qua đời, quyền bỏ phiếu ông đang nắm giữ sẽ tự động chia đều cho bốn người con của ông, kể cả Lachlan. Vấn đề nằm ở chỗ chỉ có Lachlan là người chia sẻ quan điểm của Murdoch – điều hành đế chế truyền thông của mình theo hướng bảo thủ. Chẳng hạn như đài Fox News, dưới bàn tay của Murdoch và sau này là Lachlan là tiếng nói bảo thủ ủng hộ đảng Cộng hòa và các ứng cử viên của đảng này như ông Donald Trump. Ba người con còn lại, gồm James, Elisabeth và Prudence, có quan điểm trung dung, tức không nghiêng về tả hay hữu; nếu họ nắm quyền điều hành, các tờ báo và đài truyền hình thuộc News Corp có thể đi theo hướng ôn hòa hơn.

Thỏa thuận nói trên được lập khi dựng lên một quỹ tín thác cách đây 25 năm, viết rất chặt chẽ, có những điều khoản không thể hủy ngang nên đã tạo ra một mối nhức đầu cho Murdoch. Để sửa đổi, ông phải chứng minh mọi thay đổi là vì lợi ích của cả bốn người con thừa kế. Thế là năm ngoái Murdoch ra cơ quan quản lý chuyện thực thi di chúc để sửa đổi các điều khoản của thỏa thuận nhằm trao hết quyền bỏ phiếu cho con trai cả khi ông qua đời nhằm duy trì di sản bảo thủ ông từng xây dựng. Lập luận của ông là chỉ khi các tờ báo và đài truyền hình của News Corp duy trì quan điểm bảo thủ, chúng mới tiếp tục ăn nên làm ra, và duy trì dòng tiền chảy về túi các con của ông. Trao quyền bỏ phiếu đồng đều cho các con, trong đó đa phần là ôn hòa, sẽ hỏng chuyện, kéo theo thiệt hại về tài sản cho những người thừa kế.

Dĩ nhiên ba người con của Murdoch kiện để phản đối, còn con trai cả Lachlan theo phe bố. Tuần trước các thẩm phán bắt đầu lắng nghe lập luận của hai bên trước khi đưa ra phán quyết. Báo chí theo dõi vụ này rất kỹ, một mặt vì bản chất rất kịch tính của vụ tranh chấp, chẳng khác nào bộ phim truyền hình ăn khách Succession của HBO. Mặt khác, kết quả vụ kiện sẽ định hình hướng đi của nhiều tờ báo và đài truyền hình lớn không chỉ ở Mỹ mà còn ở Anh, Úc… với những tác động to lớn lên chính trường các nước này.

Chẳng hạn với đài Fox News, do Rupert Murdoch thành lập năm 1996, đã trở thành tiếng nói chính thức của phe bảo thủ, có vai trò rất lớn trong việc đưa ông Trump đắc cử làm tổng thống Mỹ năm 2016. Năm 2023 đài này dàn xếp, trả cho Dominion Voting System 787 triệu đô la vì đưa tin sai lệch rằng các máy bỏ phiếu của công ty này bị can thiệp để ông Trump thất cử vào năm 2020. Khoản tiền khổng lồ này là nhằm khỏi bị đưa ra tòa, do News Corp e ngại nhiều bí mật nội bộ sẽ bị tiết lộ trong quá trình xét xử. Có nhiều tài liệu cho thấy Rupert và Lachlan biết rõ các cáo buộc cuộc bầu cử năm 2020 có gian lận là không chính xác nhưng vẫn im lặng để Fox News liên tục đưa tin theo hướng này.

Hiện nay quỹ tín thác của gia đình Rupert Murdoch nắm 40% quyền bỏ phiếu tại Fox News, quyền này nằm trong tay Rupert. Giả thử ông thắng, sửa được các điều khoản trong thỏa thuận, sau khi ông qua đời Lachlan sẽ nắm quyền điều hành Fox News, mà quan điểm của ông này còn bảo thủ hơn cả Rupert. Các người con khác vẫn sẽ tiếp tục nhận thừa kế tài chính nhưng không có quyền gì với đài Fox News. Ngược lại, giả sử các con ông thắng, rất có thể ba người gồm James, Elisabeth và Prudence sẽ hợp tác kềm cương Fox News theo hướng ôn hòa, trung dung.

James Murdoch từng công khai phản đối cha ông, từng từ chức khỏi hội đồng quản trị News Corp vào năm 2019. Ông này và vợ đã ra tuyên bố bày tỏ sự thất vọng trước lập trường chối bỏ biến đổi khí hậu mà News Corp ở Úc theo đuổi. Theo tờ Wall Street Journal, những người thân cận với gia đình Murdoch bày tỏ mối lo James sẽ thúc đẩy chuyện bán Fox News một khi cờ vào tay. Ba người con của Murdoch nhận định Fox News dưới bàn tay Lachlan đã chịu nhiều tai tiếng, nhất là vụ phải đền bù gần 800 triệu đô la cho Dominion.

Vụ xử này chưa rõ khi nào sẽ có kết quả. Trong khi đó mới cách đây mấy tháng Rupert Murdoch vẫn tiếp tục lấy vợ lần thứ năm mặc cho tuổi tác. Ông hiện có sáu người con, năm 2019 quỹ tín thác của ông có chia cho các con mỗi người chừng 2 tỉ đô la sau khi bán phim trường FX và một số tài sản khác như tờ National Geographic cho Walt Disney. Hai người con với bà vợ thứ ba hưởng quyền thừa kế tài chính nhưng không có quyền bỏ phiếu như bốn người con trong vụ kiện.

Nguyễn Vũ