AI là động lực đổi mới giảng dạy khoa học cơ bản trong khối ngành Kinh tế

Hội thảo là diễn đàn khoa học có ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh ngành giáo dục đang đẩy mạnh chuyển đổi số, nhằm tạo ra những cách tiếp cận mới trong giảng dạy, nghiên cứu và học tập.

Sự kiện đã thu hút sự tham gia của nhiều nhà khoa học, chuyên gia, giảng viên đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ, cùng hơn 200 đại biểu và người theo dõi trực tuyến qua nền tảng Zoom.

Toàn cảnh Hội thảo “Ứng dụng AI trong giảng dạy các môn khoa học cơ bản ở các trường khối ngành Kinh tế”, Ảnh: BTC

Tiên phong trong việc gắn kết khoa học cơ bản với công nghệ mới

Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Nguyễn Mạnh Thiều, Phó Giám đốc Học viện Tài chính nhấn mạnh, trong bối cảnh kinh tế số toàn cầu, trước thực tiễn về nhu cầu nguồn nhân lực đáp ứng hội nhập kinh tế quốc tế, Học viện Tài chính đã có nhiều đổi mới trong giảng dạy, nghiên cứu và phát triển các ngành, các chương trình đào tạo.

PGS.TS. Nguyễn Mạnh Thiều, Phó Giám đốc Học viện Tài chính phát biểu tại Hội thảo

Theo chiến lược đến năm 2030, Học viện phấn đấu duy trì quy mô từ 27 nghìn đến 37 nghìn người học, trở thành một trong năm cơ sở giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực hàng đầu Việt Nam.

PGS.TS. Nguyễn Mạnh Thiều khẳng định, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong đào tạo là yêu cầu tất yếu nhằm nâng cao năng lực phân tích, xử lý dữ liệu, đáp ứng yêu cầu thị trường lao động số. Đặc biệt, 2 ngành mũi nhọn mà Khoa Cơ bản chủ trì “Khoa học dữ liệu trong tài chính và Toán tài chính” là minh chứng rõ nét cho sự tiên phong của Học viện trong việc gắn kết khoa học cơ bản với công nghệ mới.

“Với định hướng kết hợp giữa nghiên cứu cơ bản và chuyển giao công nghệ, Học viện xác định khoa học cơ bản là nền tảng, AI là công cụ và giảng viên, sinh viên chính là chủ thể sáng tạo. Chỉ khi ba yếu tố này được gắn kết, chúng ta mới có thể tạo ra những bước đột phá thực sự trong đổi mới giảng dạy, nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao”, ông Thiều nhấn mạnh.

Với tinh thần Quyết định số 131/QĐ-TTg ngày 25/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, Hội thảo “Ứng dụng AI trong giảng dạy các môn khoa học cơ bản ở các trường khối ngành Kinh tế” là bước đi cụ thể hóa định hướng chiến lược của Chính phủ về chuyển đổi số trong giáo dục.

Đây không chỉ là hoạt động thường niên, mà còn là diễn đàn kết nối, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp phát triển giảng dạy các môn khoa học cơ bản ở các trường khối ngành kinh tế.

Cũng theo PGS.TS. Nguyễn Mạnh Thiều, cùng với việc phát triển chương trình đào tạo, Học viện Tài chính cũng chú trọng giáo dục thể chất, kỹ năng mềm và hoạt động ngoại khóa, coi đó là trụ cột quan trọng để sinh viên khi ra trường không chỉ giỏi chuyên môn, vững công nghệ mà còn có thể lực, bản lĩnh, khả năng thích ứng toàn cầu.

Sinh viên Học viện Tài chính phải là những công dân toàn cầu, có kiến thức chuyên sâu, có nền tảng khoa học cơ bản và công nghệ vững vàng, có tư duy sáng tạo, có thể lực tốt và có khả năng hội nhập quốc tế. Đây chính là cam kết, cũng là trách nhiệm xã hội của Học viện trong việc đào tạo nguồn nhân lực tinh hoa cho đất nước, ông khẳng định.

Thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng AI trong các lĩnh vực kinh tế – tài chính

Trong báo cáo mở đầu, GS. Hồ Tú Bảo, Giám đốc Phòng thí nghiệm Khoa học Dữ liệu tại VIASM trình bày tham luận “AI và con người: Khoa học dữ liệu và AI trong kinh doanh số - Nhận diện bài toán và ứng dụng”.

Là một trong những chuyên gia hàng đầu về khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, GS. Hồ Tú Bảo đã đưa ra nhiều phân tích sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và AI.

Theo ông, trong bối cảnh kinh tế số, giảng viên khối ngành kinh tế không chỉ cần vững về lý thuyết mà còn phải trang bị kỹ năng công nghệ và khả năng phân tích dữ liệu để giảng dạy hiệu quả.

Từ kinh nghiệm nhiều năm trực tiếp tham gia đào tạo và xây dựng chương trình cho các trường đại học, GS. Hồ Tú Bảo nhấn mạnh: “AI chỉ thực sự phát huy giá trị khi cả giảng viên và sinh viên biết cách đặt câu hỏi đúng, xác định chính xác vấn đề và lựa chọn giải pháp phù hợp. Nền tảng khoa học cơ bản chính là chìa khóa để ứng dụng AI hiệu quả trong kinh doanh số”.

Tại báo cáo “AIZ Agents – Giải pháp AI hóa doanh nghiệp”, ThS. Vũ Thanh Thắng, Giám đốc cấp cao về Trí tuệ nhân tạo, Công ty Cổ phần An ninh mạng SafeGate đã tập trung phân tích cách thức mô hình hóa các bài toán công nghệ trong lĩnh vực kinh tế tài chính, đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề an ninh mạng trong kỷ nguyên số.

ThS. Vũ Thanh Thắng cho rằng, điểm mạnh nổi bật của Học viện Tài chính là chương trình đào tạo chuyên sâu về các môn khoa học cơ bản và kinh tế lượng – những nền tảng then chốt để phát triển công nghệ tài chính (Fintech).

“Khi được trang bị vững chắc về toán học, kinh tế lượng và phân tích dữ liệu, đồng thời kết hợp kỹ năng lập trình và công nghệ, sinh viên Học viện Tài chính hoàn toàn có thể xây dựng các giải pháp thực tiễn, đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp trong thời đại AI hóa", ông Thắng nhấn mạnh.

Với thế mạnh về chuyên môn và khả năng khai thác dữ liệu, Học viện Tài chính có lợi thế quyết định trong việc ứng dụng AI vào các lĩnh vực kinh tế – tài chính.

Trong chiến lược phát triển, Học viện tập trung thúc đẩy chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng AI trong giảng dạy và nghiên cứu, đặc biệt ở các ngành Toán kinh tế, Khoa học dữ liệu. Đây cũng là bước đi cụ thể nhằm thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khẳng định vị thế tiên phong của Học viện trong đào tạo và nghiên cứu phục vụ sự nghiệp đổi mới đất nước.

Ở một góc nhìn khác, ThS. Vũ Thanh Thắng đánh giá, chương trình đào tạo cần được điều chỉnh để sinh viên có thể tiếp cận đồng thời 2 miền kiến thức – kinh tế và công nghệ, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số".

Theo ông, điều này đặt ra yêu cầu đổi mới theo hướng liên ngành, giúp sinh viên vừa có nền tảng khoa học cơ bản vững chắc, vừa sở hữu năng lực ứng dụng công nghệ, từ đó nâng cao khả năng thích ứng và sức cạnh tranh trên thị trường lao động.

Các đại biểu phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: BTC

Trong khuôn khổ Hội thảo, phiên trao đổi đã ghi nhận nhiều vấn đề được các giảng viên Học viện Tài chính quan tâm, thể hiện qua 3 nhóm nội dung cốt lõi, cụ thể:

Thứ nhất, phương thức tiếp cận trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn của đội ngũ giảng viên kinh tế vốn chưa am hiểu sâu về công nghệ số, đòi hỏi sự hỗ trợ về công cụ và phương pháp tiếp cận phù hợp.

Thứ hai, định hướng cho công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học cơ bản trong bối cảnh chuyển đổi số, nhằm vừa đảm bảo tính chuẩn mực học thuật, vừa gắn kết với yêu cầu đổi mới chương trình đào tạo.

Thứ ba, những vấn đề về an ninh mạng trong nền kinh tế số, đặt ra thách thức trực tiếp đối với sinh viên ngành tài chính - kinh tế trong quá trình học tập và hành nghề.

Ứng dụng AI trong việc giảng dạy Khoa học cơ bản tại Học viện Tài chính

Phiên thảo luận tiếp theo tập trung vào những kết quả nghiên cứu và định hướng ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy các môn khoa học cơ bản tại Học viện Tài chính, với sự tham gia trình bày của nhiều nhà khoa học thuộc Khoa Cơ bản.

TS. Cù Thu Thủy, đại diện Hội đồng Khoa học Khoa Cơ bản, đã tóm lược 45 bài viết gửi về Hội thảo. Qua đó, có thể nhận diện xu hướng ứng dụng AI trải rộng trên nhiều lĩnh vực, từ toán học, kinh tế lượng đến giáo dục thể chất, phản ánh tính đa dạng và sự lan tỏa của công nghệ mới trong đào tạo.

Tiếp nối, ThS. NCS. Lê Thị Liễu (Bộ môn Toán) trình bày các kết quả nghiên cứu ứng dụng AI trong giảng dạy toán học, đặc biệt nhấn mạnh hiệu quả của các công cụ phân tích dữ liệu trong hỗ trợ giảng dạy các môn Toán, góp phần nâng cao khả năng mô phỏng và trực quan hóa tri thức cho sinh viên.

Các đại biểu tham dự Hội thảo “Ứng dụng AI trong giảng dạy các môn khoa học cơ bản ở các trường khối ngành Kinh tế”. Ảnh: BTC

Ở một hướng tiếp cận khác, ThS. NCS. Nguyễn Thị Quỳnh Châm (Bộ môn Kinh tế lượng) báo cáo những kết quả nghiên cứu về việc ứng dụng AI trong xây dựng mô hình dự báo kinh tế, đồng thời chỉ ra những thách thức trong việc tích hợp AI vào chương trình đào tạo, cả về phương diện nội dung học thuật lẫn năng lực công nghệ của người học.

Song song với đó, ThS. NCS. Trần Huy Thảo (Bộ môn Giáo dục Thể chất) đưa ra cách tiếp cận mới trong tổ chức hoạt động thể chất, từ việc ứng dụng phần mềm quản lý huấn luyện đến sử dụng dữ liệu để phân tích sức khỏe sinh viên, hướng tới xây dựng môi trường giáo dục thể chất hiện đại và khoa học.

Các tham luận trên đã cho thấy, giảng dạy khoa học cơ bản tại Học viện Tài chính không chỉ dừng lại ở tính hàn lâm lý thuyết, mà đang từng bước chuyển hóa thành những ứng dụng thực tiễn gắn liền với nhu cầu học tập của sinh viên và yêu cầu từ phía doanh nghiệp.

Đây chính là minh chứng cho sự chủ động đổi mới, coi AI là động lực quan trọng để nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học cơ bản trong kỷ nguyên số.

Trang Nhung