Ai có nguy cơ cao mắc bệnh sởi

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo số ca bệnh sởi đang gia tăng khắp châu Âu trong năm thứ hai liên tiếp và sẽ sớm vượt quá con số được ghi nhận vào năm 2023, đồng thời kêu gọi các nước tăng cường nỗ lực tiêm chủng.

Theo dữ liệu của WHO, tại khu vực châu Âu, số ca mắc bệnh năm 2023 là hơn 300.000 ca, tăng hơn 30 lần so với năm 2022.

Trong 3 tháng đầu năm 2024, hơn 56.600 ca mắc bệnh sởi đã được ghi nhận tại 45 trong số 53 quốc gia thành viên thuộc WHO khu vực châu Âu. Tại Việt Nam, từ đầu năm đến giữa tháng 4 ghi nhận 130 ca mắc sởi, tăng 1,4 lần so với cùng kỳ năm 2023.

Bệnh sởi có biểu hiện đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban. Bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như mù lòa, tiêu chảy cấp, viêm phổi, viêm não..., thậm chí tàn phế và nguy hiểm tính mạng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng, mắc HIV/AIDS hoặc các bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh. Phụ nữ mang thai bị mắc bệnh sởi cũng có thể gây ra sảy thai, sinh non.

Tiêm vaccine phòng sởi cho trẻ tại Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Đồng Nai.

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh sởi

Tất cả người chưa có miễn dịch với sởi đều có nguy cơ mắc bệnh. Tại Việt Nam, nhóm có nguy cơ cao mắc sởi là trẻ nhỏ và những người thuộc nhóm dưới đây:

Trẻ nhỏ dưới 9 tháng tuổi không có miễn dịch từ mẹ truyền sang và chưa đến tuổi tiêm vaccine;
Người đã tiêm vaccine phòng sởi nhưng chưa có đáp ứng miễn dịch;
Những người chưa mắc sởi hoặc tiêm accine phòng sởi trước đây.

Việc ngừng cung cấp dịch vụ tiêm chủng do bất kỳ nguyên nhân nào, sống ở nơi có mật độ dân số quá đông cũng là những yếu tố làm tăng cao nguy cơ mắc sởi.

Hiện nay, tại Việt Nam nói chung và Đồng Nai nói riêng, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 trong thời gian qua và việc gián đoạn cung ứng các vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) năm 2023 đã tác động đến tỷ lệ tiêm chủng các vaccine cho trẻ em trên toàn quốc, trong đó có vaccine sởi.

Nhiều trẻ chưa được tiêm phòng sởi đủ số mũi và đúng lịch trong những năm gần đây là yếu tố nguy cơ gây bùng phát bệnh này.

Bên cạnh đó, Đồng Nai là một tỉnh có nhiều khu công nghiệp, mật độ dân số lớn, tình trạng dân di biến động cao làm tăng nguy cơ xảy ra dịch sởi và gây ra nhiều khó khăn trong việc kiểm soát nếu xảy ra dịch. Do đó, người dân cần nâng cao cảnh giác, thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh sởi.

Vaccine là một trong giải pháp phòng bệnh sởi tốt nhất với trẻ em. Ảnh: Pexels.

Tiêm vaccine là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất

Đến nay, tiêm vaccine sởi vẫn là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Để chủ động phòng bệnh sởi, các bậc phụ huynh cần đưa con em từ 9 tháng tuổi chưa tiêm phòng sởi hoặc từ 18 tháng tuổi chưa tiêm đủ 2 mũi vaccine sởi đến trạm y tế xã, phường để tiêm.

Vì bệnh sởi có tính lây truyền cao, trẻ em cần tiêm đủ 2 mũi vaccine mới có thể đảm bảo 95% miễn dịch, cắt đứt được sự lây truyền của bệnh trong cộng đồng.

Nếu được tiêm một mũi lúc 9-11 tháng tuổi, chỉ có 80-85% trẻ có đáp ứng miễn dịch. Nếu được tiêm thêm mũi vaccine sởi thứ hai lúc 18 tháng tuổi, tỷ lệ bảo vệ là 90-95%. Sau khi được tiêm đủ 2 mũi vaccine theo lịch tiêm chủng hoặc mắc sởi, trẻ mới có miễn dịch có thể bền vững suốt đời.

Bên cạnh đó, để phòng bệnh sởi, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, vệ sinh thân thể, vệ sinh đường mũi, họng, mắt hàng ngày. Ngoài ra, mọi người cũng cần hạn chế tiếp xúc với người mắc sởi hoặc nghi ngờ mắc sởi.

Khi có các biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh sởi như sốt, phát ban và kèm theo ho hoặc chảy nước mũi, trẻ cần cần được đưa đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám, điều trị kịp thời, phòng biến chứng nặng xảy ra.

BS Hồ Thị Hồng

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đồng Nai