80 năm Quốc khánh: Ngành Văn hóa đã làm nên một trường ca với nhiều cung bậc cảm xúc

Biểu diễn văn nghệ chào mừng tại Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa. Ảnh minh họa: Thanh Tùng/TTXVN

Ngày 28/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Tuyên cáo thành lập Chính phủ lâm thời gồm 13 Bộ, trong đó có Bộ Thông tin, Tuyên truyền, tiền thân của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hiện nay. Từ đó, ngày 28/8 hàng năm đã trở thành Ngày Truyền thống của Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam.

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ , văn hóa, thông tin thực sự là một vũ khí tinh thần sắc bén, góp phần khơi dậy lòng yêu nước, hun đúc ý chí đấu tranh kiên cường và xây dựng niềm tin mãnh liệt vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng.

Lực lượng văn nghệ sĩ, báo chí cách mạng đã hòa mình vào thực tiễn chiến đấu, “lấy bút làm gươm”, “lấy nghệ thuật làm vũ khí”. Các văn nghệ sĩ, nhà báo thực sự trở thành những “chiến sĩ trên mặt trận văn hóa - tư tưởng”, trực tiếp tham gia chiến đấu hoặc sáng tác để cổ vũ tinh thần kháng chiến. Thơ ca, âm nhạc, kịch, hội họa, điện ảnh, báo chí… mang đậm hơi thở cuộc sống chiến đấu, phản ánh ý chí kiên cường, lòng dũng cảm và niềm tin vào thắng lợi.

Sự trưởng thành của ngành Văn hóa trong giai đoạn này thể hiện bản lĩnh chính trị, sự kiên cường, linh hoạt, khả năng thích ứng với mọi hoàn cảnh chiến tranh ác liệt. Không chỉ là công cụ tuyên truyền, đấu tranh, văn hóa còn thực sự là một nguồn sức mạnh nội sinh mạnh mẽ, cổ vũ, thôi thúc quân và dân ta đánh thắng giặc ngoại xâm, thống nhất đất nước. Nhiều văn nghệ sĩ, nhà báo, nhà quay phim đã ngã xuống trên các chiến trường để lại cho chúng ta những trang viết, tác phẩm, thước phim tư liệu vô giá. Máu của họ đã tô thắm truyền thống yêu nước hào hùng của dân tộc ta và ngành Văn hóa.

Đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Ủy Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhấn mạnh: Nhờ vào chủ trương đường lối đúng đắn, sáng tạo của Đảng, 80 năm qua Ngành Văn hóa đã làm nên một trường ca với nhiều cung bậc cảm xúc: Văn hóa đã nuôi dưỡng tâm hồn và bản sắc, từ khúc nhạc hào hùng của nền văn hóa kháng chiến, đến những vũ điệu tự tin của thể thao hội nhập với những khát vọng vươn cao, với những bước chân du lịch đưa đất nước ra thế giới và báo chí trở thành mạch dẫn tri thức kết nối niềm tin giữa Đảng với Nhân dân.

Nhìn tổng thể về thành tựu, đó không chỉ là niềm tự hào mà còn là điểm tựa tinh thần vững chắc để xây dựng một nền văn hóa Việt Nam giàu bản sắc. Soi rọi vào thực tiễn của những năm gần đây, lĩnh vực văn hóa có nhiều chuyển biến tích cực: Nhận thức về vị trí, vai trò của văn hóa đối với sự phát triển bền vững đất nước ngày càng toàn diện và sâu sắc; văn hóa được hiện diện trong hầu hết các Nghị quyết, Chiến lược, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế về văn hóa được chú trọng, toàn ngành đã chuyển đổi mạnh mẽ tư duy từ “làm văn hóa” sang “quản lý nhà nước về văn hóa”, tiệm cận định hướng quản trị phát triển văn hóa. Điểm nhấn đặc biệt là Quốc hội đã thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa 2025 - 2035.

Công nghiệp văn hóa định hình nhiều hướng đi sáng tạo, từng bước chuyên nghiệp, đóng góp ngày càng lớn vào tăng trưởng kinh tế. Ngoại giao văn hóa chuyển từ “giao lưu, gặp gỡ” sang “hợp tác thực chất”, nâng cao sức mạnh mềm của đất nước trên trường quốc tế; thể thao quần chúng phát triển sâu rộng, thể thao thành tích cao đã khẳng định vị thế, có nhiều bước tiến quan trọng tại các đấu trường khu vực và quốc tế.

Ông Hồ Anh Tuấn, Nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, chia sẻ: Với lĩnh vực văn hóa, đội ngũ cán bộ rất đa dạng từ các văn nghệ sỹ, nhà giáo, diễn viên, đến các nhà khoa học, nhà quản lý, nhưng dù ở cương vị công tác nào, các anh chị em cũng nhiệt huyết, sáng tạo vì sự nghiệp văn hóa, trao truyền các giá trị nghệ thuật truyền thống của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại góp phần xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Thời gian qua, nhiều thế hệ cán bộ làm công tác văn hóa sau khi nghỉ công tác đã làm cố vấn, chuyên gia, đã tham gia vào các hội, hiệp hội, câu lạc bộ, hội đồng về di sản văn hóa, nghệ thuật, mỹ thuật, văn hóa dân tộc, văn hóa doanh nghiệp, công nghiệp văn hóa, xúc tiến và phát triển điện ảnh Việt Nam, phát triển văn hóa cộng đồng…Họ tiếp tục sáng tác như là sứ mệnh của người làm công tác văn hóa, vừa giữ ngọn lửa nghề nghiệp của mình, nhưng đồng thời đó là sự lan tỏa, trách nhiệm sẻ chia, đồng hành. Điều này đóng góp công sức vào sự phát triển của ngành.

Để Ngành Văn hóa phát triển toàn diện, Bộ đang triển khai các giải pháp, cải cách hành chính, đổi mới, có các chính sách thức đẩy sự phát triển trong các lĩnh vực văn hóa, gia đình, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn và văn học; mỹ thuật, nhiếp ảnh, triển lãm… Cùng với đó, tiếp tục vận động tất cả các cán bộ, công chức, viên chức, diễn viên, nghệ sĩ… cố gắng học tập, rèn luyện, cống hiến hết mình vào sự phát triển của đất nước, làm nên một trường ca mới trong kỷ nguyên mới. Đặc biệt nêu cao tinh thần "Văn hóa là nền tảng - Thông tin là mạch dẫn - Thể thao là sức mạnh - Du lịch là nhịp cầu kết nối" vì sự phát triển của đất nước...

Nguyễn Trọng Lịch (TTXVN)