80 năm ngành Văn hóa: Sức mạnh mềm góp phần nâng tầm vị thế Việt Nam

Hội nghị Tuyên dương điển hình tiên tiến trong lĩnh vực văn hóa toàn quốc năm 2023 do Bộ VHTTDL tổ chức. (Nguồn: Báo Văn hóa)

Sau khi Đề cương về Văn hóa Việt Nam năm 1943 ra đời, sự nghiệp cách mạng văn hóa dân tộc đã thực sự bước vào giai đoạn lịch sử, trở thành một bộ phận hữu cơ, đồng hành và phục vụ trực tiếp cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc giành độc lập tự do. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, văn hóa trở thành vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, góp phần hiệu triệu, đoàn kết toàn dân đứng lên giành độc lập năm 1945 với cuộc Cách mạng tháng Tám, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc.

Ngày 28/8/1945, Bộ Thông tin Tuyên truyền, tiền thân của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày nay, chính thức ra đời, mở đầu chặng đường 80 năm phụng sự đất nước. Tiếp nối tinh thần “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc tháng 11/1946, trên hành trình phát triển và hội nhập ngày nay, ngành Văn hóa luôn nỗ lực trở thành dòng nước trong lành, góp phần khơi thông dòng sức mạnh nội sinh của dân tộc, thúc đẩy đất nước vươn lên.

Trong Thư gửi các họa sĩ nhân dịp triển lãm hội họa năm 1951, Bác Hồ đã khẳng định: “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Thực hiện lời căn dặn của Người, những người làm công tác văn hóa đã không quản gian khó, hy sinh, truyền lửa sức mạnh tinh thần, góp phần chung vào thắng lợi của dân tộc.

Từ những phong trào như “Diệt giặc dốt”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”... cho tới việc hình thành hệ thống thiết chế văn hóa, bảo tồn và phát huy di sản, ngành Văn hóa luôn đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng, góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương xây dựng nền văn hóa gắn với hình thành con người mới xã hội chủ nghĩa, bồi đắp nền tảng tinh thần của dân tộc.

Trải qua hai cuộc kháng chiến, văn hóa trở thành vũ khí tinh thần sắc bén, khơi dậy lòng yêu nước, cổ vũ ý chí chiến đấu, hun đúc niềm tin vào thắng lợi. Sau ngày thống nhất, văn hóa tiếp tục góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh, khơi dậy tinh thần đoàn kết, truyền đi khát vọng xây dựng đất nước. Bước vào công cuộc Đổi mới, văn hóa đã kịp thời đổi mới tư duy, vừa giữ gìn bản sắc, vừa tiếp thu tinh hoa nhân loại, để tự làm mới mình trong dòng chảy thời đại.

Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL Lê Hải Bình chủ trì cuộc họp chuẩn bị Tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Ngành Văn hóa (28/8/1945 - 28/8/2025) và hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9. (Nguồn: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch)

Văn hóa đối ngoại ngày càng khẳng định vai trò trong xây dựng và quảng bá hình ảnh đất nước, chuyển từ "giao lưu" sang "hợp tác đích thực". Chỉ trong năm năm qua, Việt Nam đã ký 54 văn kiện quốc tế, triển khai Chiến lược văn hóa đối ngoại đến năm 2030, tham gia các sự kiện lớn như EXPO Dubai 2020, EXPO Osaka 2025, Mạng lưới Thành phố sáng tạo UNESCO...

Các hoạt động như Ngày Việt Nam, Tuần Việt Nam, Lễ hội Việt Nam ở nước ngoài, Nhà Triển lãm Việt Nam tại EXPO, hay việc hỗ trợ Hội An, Đà Lạt trở thành Thành phố sáng tạo UNESCO đã góp phần quảng bá hình ảnh quốc gia, xúc tiến du lịch, thương mại, đầu tư.

Song song với quảng bá, ngành Văn hóa chú trọng bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống, kết hợp hài hòa giữa di sản và sáng tạo đương đại. Nhiều di tích, lễ hội, phong tục được thế giới công nhận, nằm trong danh sách bảo tồn, trở thành nguồn lực phát triển du lịch, kinh tế - xã hội, đồng thời nuôi dưỡng bản sắc và sức mạnh mềm quốc gia. Việt Nam cũng giữ nhiều vị trí quan trọng tại UNESCO, tạo tiền đề cho những đột phá trong hội nhập khu vực và thế giới, tự tin bước vào kỷ nguyên mới.

Cùng với đó, công nghiệp văn hóa đang từng bước hình thành, đóng góp thực chất cho tăng trưởng kinh tế, tạo nên những giá trị bền vững.

Có thể khẳng định, văn hóa Việt Nam vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển. Đó là sức mạnh tinh thần gắn kết cộng đồng, nuôi dưỡng bản lĩnh dân tộc, đồng thời là cây cầu nối Việt Nam với bạn bè thế giới.

Nhìn lại chặng đường đã qua và tương lai phía trước, có thể thấy, ngành Văn hóa đã và đang nỗ lực để tiếp tục chủ động đổi mới, sáng tạo, để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh mềm, góp phần nâng tầm vị thế đất nước trong khu vực và toàn cầu.

Năm 2025, toàn ngành Văn hóa kỷ niệm 80 năm thành lập (28/8/1945 - 28/8/2025) - một dấu mốc thiêng liêng, cơ hội để tri ân các thế hệ, tôn vinh những đóng góp to lớn của Ngành, đồng thời khơi dậy khát vọng cống hiến, sáng tạo. Theo thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, với tuyên ngôn hành động “Văn hóa là nền tảng - Thông tin là mạch dẫn - Thể thao là sức mạnh - Du lịch là nhịp cầu kết nối”, dịp kỷ niệm này cũng là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, khơi dậy niềm tin, niềm tự hào và cổ vũ tinh thần cống hiến của người làm công tác văn hóa trên cả nước.

Dự kiến, ngày 23/8, tại Nhà hát Lớn (Hà Nội), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa, với sự tham dự của các đồng chí Lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, lãnh đạo Bộ qua các thời kỳ cùng đại diện các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương. Sự kiện không những truyền tải thông điệp về truyền thống vẻ vang của Ngành mà còn cho thấy quyết tâm của đội ngũ những người làm văn hóa, đưa lĩnh vực này tiếp tục đồng hành cùng dân tộc trên con đường xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Thành Châu