6 tiêu chí chọn ghế ngồi ô tô cho trẻ em vừa an toàn lại đúng luật

Trang bị thiết bị an toàn trên ô tô cho trẻ em dưới 10 tuổi là quy định sắp có hiệu lực. Tuy nhiên, đến nay, nhiều phụ huynh vẫn chưa biết thế nào là ghế ngồi ô tô cho trẻ em thực sự đúng chuẩn.

Theo Luật Trật tự an toàn giao thông, từ ngày 1/1/2026, trẻ em dưới 10 tuổi và có chiều cao dưới 135cm khi ngồi trên ô tô bắt buộc ngồi hàng ghế sau, có thiết bị hỗ trợ an toàn. Các thiết bị này bao gồm ghế, nôi và đệm nâng đạt chuẩn. Nếu vi phạm, người lái có thể bị phạt tiền từ 800.000 đến 1 triệu đồng.

Quy định này đang nhanh chóng thay đổi thói quen của các gia đình sở hữu ô tô. Thị trường ghế ngồi ô tô cho trẻ em vốn “trầm lắng” vì thế trở nên sôi động chưa từng có với nhiều loại ghế, đôn được bán với giá từ vài trăm nghìn đồng cho tới hàng triệu, thậm chí chục triệu đồng.

Tuy nhiên, giữa thị trường tràn ngập hàng trăm mẫu ghế với nhãn như "chuẩn châu Âu", "ECE R44", "ISOFIX", nhiều phụ huynh vẫn chưa biết làm thế nào để chọn mua được ghế phù hợp và an toàn nhất cho con.

Ảnh minh họa/Nguồn: Maxi-Cosi.

Tiêu chuẩn an toàn châu Âu: ECE R44/04 và R129 (i-Size)

Theo khuyến cáo của các chuyên gia an toàn, ghế an toàn cho trẻ em (CRS) bắt buộc phải đạt các tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt như ECE R44 hoặc ECE R129 (i-Size) của Châu Âu, hay FMVSS 213 của Mỹ.

Những tiêu chuẩn này đảm bảo khả năng bảo vệ vùng đầu, cổ và cơ thể trẻ trong các tình huống va chạm từ nhiều phía. Trong đó, ECE R44/04 là tiêu chuẩn cũ hơn, phân loại ghế theo cân nặng của bé. Ghế được kiểm tra va chạm trực diện và va chạm phía sau.

Còn R129 (i-Size) là tiêu chuẩn mới và an toàn hơn. Ghế được phân loại theo chiều cao của bé. Tiêu chuẩn này bắt buộc bé phải ngồi ngược chiều di chuyển cho đến ít nhất 15 tháng tuổi và có kiểm tra va chạm bên hông, mang lại khả năng bảo vệ tốt hơn.

Nếu có điều kiện, cha mẹ nên ưu tiên chọn những chiếc ghế đạt chuẩn R129 (i-Size) để đảm bảo an toàn tối đa cho trẻ.

Hệ thống lắp đặt: ISOFIX hay dây an toàn (Seatbelt)

Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 123:2024, thiết bị an toàn cho trẻ em (Child Restraint System – CRS) là hệ thống ghế có nhiệm vụ giữ trẻ ở tư thế ngồi hoặc nằm ổn định, giúp hạn chế chấn thương khi ô tô phanh gấp hoặc xảy ra va chạm.

Một ghế an toàn được coi là đạt chuẩn khi có thể lắp chắc chắn trên ô tô và cố định cơ thể trẻ đúng vị trí. Hiện có hai phương pháp lắp phổ biến: ISOFIX và dây an toàn của xe. ISOFIX sử dụng các chốt kim loại gắn trực tiếp vào khung ghế giúp ghế bám chắc và giảm thiểu sai lệch khi lắp. Chuẩn này đã phổ biến tại châu Âu và được áp dụng trong QCVN 123:2024. Khi ghế được gắn đúng, khóa ISOFIX phát ra tiếng “click”, đồng thời chỉ báo chuyển từ đỏ sang xanh để xác nhận an toàn.

Với những mẫu xe không trang bị ISOFIX, dây an toàn 3 điểm là lựa chọn thay thế. Khi lắp bằng dây an toàn, người điều khiển xe cần đảm bảo dây đai ôm sát, không bị xoắn và được cài đúng vị trí. Như vậy, ngay cả khi xe không có ISOFIX, phụ huynh vẫn có thể sử dụng ghế trẻ em phù hợp, miễn là lắp đặt đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.

Ảnh minh họa/Nguồn: Connexion

Đảm bảo an toàn về cấu tạo và vật liệu

Ngoài khả năng lắp đặt chắc chắn, ghế trẻ em đạt chuẩn còn phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật về cấu tạo và độ bền. Cụ thể, ghế phải phù hợp để lắp trên ô tô, không có cạnh sắc hay chi tiết nhô có thể làm rách quần áo hoặc vỏ ghế. Những bộ phận cứng của ghế cũng không được gây mài mòn dây đai tại điểm tiếp xúc, và các chi tiết quan trọng chỉ có thể tháo bằng dụng cụ chuyên dụng nhằm hạn chế việc lắp sai.

Những quy định này giúp đảm bảo ghế không chỉ an toàn khi sử dụng mà còn duy trì độ bền và khả năng bảo vệ ổn định trong suốt vòng đời sản phẩm.

Phù hợp với độ tuổi, cân nặng và chiều cao của trẻ

Việc lựa chọn đúng nhóm ghế theo thể trạng của trẻ là yếu tố then chốt khi mua ghế ngồi ô tô. Phụ huynh không nên chọn ghế “trừ hao” quá lớn so với cân nặng và chiều cao hiện tại, vì mỗi mẫu ghế đều được thiết kế cho một dải thông số cụ thể. Sử dụng ghế không phù hợp không chỉ làm giảm hiệu quả bảo vệ mà còn khiến trẻ khó chịu trong suốt hành trình.

Với trẻ em dưới 2 tuổi, phụ huynh nên dùng nôi được thiết kế hướng về phía sau xe.

Với trẻ em từ 2-6 tuổi nên chuyển sang dùng ghế cho trẻ em, đây là loại phổ biến nhất, do đây là lứa tuổi mà trẻ em bắt đầu đi lại tích cực cùng với gia đình.

Khi trẻ lớn khoảng từ 6-8 tuổi, ghế trẻ em có thể trở nên chật chội, trẻ có thể chuyển sang ghế nâng.

Giai đoạn cuối: 8-10 tuổi, khi cơ thể trẻ tăng trưởng nhanh, trẻ có thể chuyển sang đệm nâng.

Khuyến cáo của Cơ quan Quản lý An toàn giao thông đường bộ Hoa Kỳ (NHTSA) là nhóm trẻ em vẫn nên tiếp tục sử dụng ghế nâng hoặc đệm nâng thậm chí cho đến khi cao ít nhất 145cm.

Các loại ghế trẻ em được khuyên dùng theo từng lứa tuổi tại Việt Nam/Ảnh: Ủy ban An toàn giao thông quốc gia

Phù hợp với xe và nhu cầu sử dụng của gia đình

Khi chọn ghế, phụ huynh cần cân nhắc những yếu tố thực tế như kích thước ghế có vừa với hàng ghế sau hay không và liệu gia đình có thường xuyên phải di chuyển ghế giữa nhiều xe. Nếu có, những mẫu ghế nhẹ, dễ lắp đặt sẽ phù hợp hơn.

Ngoài ra, nhu cầu lâu dài của gia đình cũng là yếu tố cần tính đến. Nếu dự định sinh thêm con, ghế dành riêng cho trẻ sơ sinh có thể thuận tiện hơn, trong khi ghế chuyển đổi lại là lựa chọn kinh tế khi muốn sử dụng trong thời gian dài.

Ngân sách và thương hiệu uy tín

Đầu tư vào một chiếc ghế ngồi ô tô cho trẻ em chính là đầu tư vào sự an toàn của con, vì vậy ba mẹ nên ưu tiên lựa chọn những sản phẩm có chất lượng đảm bảo từ các thương hiệu uy tín.

Theo khảo sát thị trường ghế ngồi ô tô cho trẻ em tại Việt Nam, mức giá có thể phân thành ba nhóm chính:

Nhóm phổ thông: Đây là phân khúc chiếm phần lớn thị trường, với nhiều thương hiệu nhập khẩu như Joie, Graco, Chicco, Reebaby, Maxi-Cosi, Zaracos… Giá ghế mới dao động khá rộng từ dưới 2 triệu đồng cho những mẫu cơ bản, đến khoảng 6–7 triệu đồng cho những mẫu có thêm tính năng như xoay hay đệm lưng dày hơn.

Nhóm cao cấp: Bao gồm các mẫu ghế đạt tiêu chuẩn quốc tế mới như ECE R129/i-Size, có tính năng cao cấp như quay 360 độ, bảo vệ va chạm bên (side-impact), sử dụng chất liệu cao cấp, đệm dày, giá phổ biến trong khoảng 10 – 15 triệu đồng mỗi ghế.

Ghế cũ – hàng “nội địa Nhật”: Đây là lựa chọn tiết kiệm được nhiều gia đình cân nhắc. Những chiếc ghế này thường được rao với cam kết “còn mới trên 90%” với mức giá khoảng 1,6 – 1,7 triệu đồng. Tuy nhiên, chuyên gia an toàn cảnh báo rằng rất khó kiểm chứng lịch sử va chạm hoặc tình trạng tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn, nên tiềm ẩn rủi ro khi sử dụng lại.

Bên cạnh giá, kênh phân phối ghế ô tô cũng ngày càng đa dạng: từ các cửa hàng phụ kiện ô tô, các shop mẹ và bé, đến sàn thương mại điện tử giúp phụ huynh dễ tiếp cận nhiều loại ghế khác nhau.

Phương Anh