5 vấn đề trọng tâm cần làm rõ, chỉnh lý trong các dự luật về giáo dục

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với nhóm 5 dự thảo: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội quy định cơ chế đặc thù về một số chủ trương, chính sách trong Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp

Quy định rõ địa vị pháp lý của trường đại học thành viên thuộc đại học quốc gia, đại học vùng

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày tóm tắt Báo cáo về việc tiếp thu, giải trình ý kiến các đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ và tại Hội trường; tiếp thu, giải trình Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội về 5 nội dung liên quan đến giáo dục - đào tạo.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến phát biểu

Báo cáo tóm tắt ý kiến về báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý đối với 5 nội dung về giáo dục - đào tạo, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành với các nội dung giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật được nêu tại Báo cáo số 1131/BC-CP của Chính phủ và dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đã được chỉnh lý.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Trong đó, bãi bỏ quy định về Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập; bổ sung quy định cơ sở giáo dục đại học thành lập theo Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam với chính phủ nước ngoài hoặc theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên được thực hiện theo quy định tại Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục đại học.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày tóm tắt Báo cáo về việc tiếp thu, giải trình ý kiến các đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ và tại Hội trường; tiếp thu, giải trình Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội về 5 nội dung liên quan đến giáo dục - đào tạo

Bổ sung điều khoản chuyển tiếp nhiệm vụ của Hội đồng trường cơ sở giáo dục mầm non công lập, cơ sở giáo dục phổ thông công lập cho Ban giám hiệu nhà trường trong vòng tối đa 12 tháng kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành. Đối các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp việc chuyển tiếp được quy định tại Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục đại học.

Về dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), dự thảo Luật quy định trường đại học thành viên của đại học quốc gia, của đại học vùng là cơ sở giáo dục đại học, hoạt động theo quy chế tổ chức và hoạt động của đại học quốc gia, của đại học vùng và quy định khác của pháp luật liên quan (điểm d khoản 1 Điều 15 dự thảo Luật). Tuy nhiên, khoản 2 Điều 11 dự thảo Luật quy định về cơ sở giáo dục đại học không bao gồm trường đại học thành viên thuộc đại học quốc gia, đại học vùng.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo tóm tắt ý kiến về báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý đối với 5 nội dung về giáo dục - đào tạo

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Giáo dục đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, bảo đảm thống nhất trong dự thảo Luật, quy định rõ địa vị pháp lý của trường đại học thành viên thuộc đại học quốc gia, đại học vùng.

Cần giải trình, làm rõ và chỉnh lý 5 vấn đề trọng tâm

Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, giáo dục - đào tạo là một trong những lĩnh vực rất quan trọng, rất nóng, được cử tri, nhân dân rất quan tâm. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ cần tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến của ĐBQH; lưu ý “dù có một ý kiến đại biểu đề xuất mà không tiếp thu trong dự thảo Luật thì cũng phải giải trình thật rõ”.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, có 5 vấn đề trọng tâm cần được Chính phủ giải trình, làm rõ và chỉnh lý, gồm: tự chủ đại học và tài chính giáo dục; cơ sở vật chất, giáo viên và sách giáo khoa; chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục; cơ chế đặc thù và mô hình tổ chức.

Đối với chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo giai đoạn 2026 - 2035, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây chương trình quy mô lớn, nhằm hiện đại hóa, đưa nền giáo dục đào tạo của nước ta “cất cánh”, vươn xa theo kịp với một số nước như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Quang cảnh phiên họp

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, để phát triển giáo dục, cần ưu tư đầu tư chuyển đổi số; bảo đảm phân bổ vốn linh hoạt, cho phép các địa phương được chủ động điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế; đổi mới cơ chế phân bổ, quản lý vốn đúng theo tinh thần của trung ương “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Quan tâm đến địa vị pháp lý của đại học vùng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến cho biết, trong quá trình thảo luận về dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), nhiều ĐBQH đã phát biểu ý kiến về nội dung này nhưng chưa được tiếp thu trong dự thảo Luật.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội khẳng định, việc thành lập, tổ chức mô hình đại học vùng là chủ trương đúng đắn, tuy nhiên qua quá trình thực hiện cũng còn những bất cập. “Hiện nay, chúng ta đang thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh nhưng đại học vùng không đáp ứng được yêu cầu này”. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị cần đánh giá thực sự khách quan về mô hình đại học vùng.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cũng đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ lưỡng, thận trọng về việc nên giữ hay bỏ đại học vùng vì nội dung này được nhiều ĐBQH cho ý kiến.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương lưu ý, những vấn đề nào đã rõ, đã chín thì đưa vào luật; những vấn đề nào còn đang vận động, phát triển thì giao Chính phủ quy định chi tiết.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Quan tâm đến nội dung về thí điểm thành lập Trung tâm quốc tế về giáo dục - đào tạo tại Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, việc thành lập Trung tâm này là cần thiết và phù hợp nhằm thu hút các cơ sở giáo dục - đào tạo uy tín trên thế giới, thu hút sinh viên quốc tế về Việt Nam, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong nước.

Cho rằng Thủ đô Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh hoàn toàn đủ điều kiện để thành lập Trung tâm này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị nên đưa nội dung này vào Nghị quyết của Quốc hội quy định cơ chế đặc thù về một số chủ trương, chính sách trong Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, cần có thời gian để khảo sát, đánh giá và sẽ đề xuất với Quốc hội trong thời gian tới; đề nghị giao Chính phủ nghiên cứu, đề xuất vào thời điểm thích hợp.

Thanh Chi; Ảnh Phạm Thắng