5 kỹ năng cần rèn cho con từ nghiên cứu 62 sinh viên tinh hoa trường top 1 châu Á

Cuốn sách “Sau khi vượt qua kỳ tuyển chọn: Bí ẩn sự khác biệt trong tương lai của sinh viên đại học” hé lộ bức tranh thực tế về 62 sinh viên hàng đầu từ 2 trường đại học top 1 Trung Quốc và châu Á (Đại học Thanh Hoa và Đại học Phúc Đán). Nghiên cứu cho thấy, dù đều là những người có trí tuệ vượt trội, cuộc sống và con đường phát triển sau đại học của họ lại có nhiều khác biệt.

Một số người nhanh chóng đạt được công việc lương cao ngay sau khi tốt nghiệp, trong khi đó những người khác lại chật vật và phải phụ thuộc tài chính vào cha mẹ.

Điều này đặt ra một câu hỏi: Tại sao những người có cùng xuất phát điểm học thuật lại có những ngã rẽ tương lai hoàn toàn khác nhau? Câu trả lời nằm ở cách phát triển kỹ năng từ thời thơ ấu.

Nghiên cứu chỉ ra 5 kỹ năng quan trọng mà cha mẹ cần rèn luyện cho con để tạo nên thành công của những sinh viên xuất sắc nhất châu Á. Ảnh: Đại học Thanh Hoa

1. Kỹ năng thực hành: Học qua hành động

Nhiều bậc cha mẹ thường tránh giao việc nhà cho con để trẻ có thêm thời gian học tập. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy việc rèn luyện kỹ năng thực hành không chỉ giúp trẻ phát triển tinh thần trách nhiệm mà còn thúc đẩy tính tự lập.

Ví dụ điển hình là một nam sinh đỗ Đại học Thanh Hoa từng phàn nàn vì mẹ yêu cầu làm việc nhà. Tuy nhiên, người mẹ lại cho rằng đây là cách giúp con rèn luyện sự chu đáo và trách nhiệm. Quan điểm này được củng cố bởi nghiên cứu của Viện Khoa học Giáo dục Trung Quốc, cho thấy 86,92% trẻ thường xuyên làm việc nhà có thành tích học tập cao hơn.

Cha mẹ nên rèn luyện kỹ năng thực hành cho trẻ theo từng giai đoạn phát triển:

- 2-3 tuổi: Quan sát, nhận thức trật tự.

- 4-5 tuổi: Rèn khả năng tập trung, làm theo hướng dẫn.

- 6-8 tuổi: Xây dựng tính kỷ luật thông qua những nhiệm vụ đơn giản.

- 9-15 tuổi: Củng cố tinh thần trách nhiệm với gia đình và môi trường xung quanh.

- 16-18 tuổi: Phát triển lòng thấu cảm và trách nhiệm xã hội thông qua các hoạt động cộng đồng.

2. Khả năng chịu áp lực: Bản lĩnh vượt qua thách thức

Trong xã hội hiện đại, nhiều trẻ dễ tổn thương khi bị phê bình. Một trong những nguyên nhân chính là sự bảo bọc quá mức từ cha mẹ, khiến trẻ ít có cơ hội đối mặt với thất bại và rèn luyện khả năng phục hồi tinh thần.

Nghiên cứu của Đại học Sư phạm Nam Kinh cho thấy những trẻ có khả năng chịu áp lực cao ít bị căng thẳng hơn, đồng thời có tư duy linh hoạt và khả năng giải quyết vấn đề tốt hơn. Để giúp con rèn luyện kỹ năng này, cha mẹ có thể tạo ra những thử thách có kiểm soát, chẳng hạn như:

- Không đáp ứng mọi yêu cầu của trẻ ngay lập tức, giúp trẻ học cách kiên nhẫn.

- Cho trẻ trải nghiệm thất bại qua những tình huống nhỏ, như thua trong trò chơi hoặc tự đứng dậy sau khi ngã.

- Hướng dẫn trẻ giải quyết vấn đề thay vì né tránh khó khăn.

3. Kỹ năng quản lý tài chính: Hiểu trách nhiệm kinh tế

Một sinh viên Trung Quốc 21 tuổi từng gây tranh cãi trên mạng xã hội nước này khi than phiền rằng 3.000 nhân dân tệ (khoảng 10,5 triệu đồng) tiền tiêu vặt mỗi tháng là không đủ. Câu chuyện này phản ánh thực trạng nhiều bạn trẻ thiếu kỹ năng quản lý tài chính, chưa hiểu rõ giá trị của tiền bạc và trách nhiệm kinh tế.

Để tránh tình trạng này, trẻ cần được dạy cách quản lý tài chính từ sớm. Cha mẹ có thể hướng dẫn con:

- Phân biệt giữa nhu cầu và mong muốn, tránh tiêu tiền tùy hứng.

- Nhận tiền tiêu vặt theo tuần hoặc tháng để học cách lập kế hoạch chi tiêu hợp lý.

- Thực hiện các công việc nhỏ phù hợp với độ tuổi để hiểu giá trị của lao động và tiền bạc.

4. Khả năng thấu cảm: Làm chủ trí tuệ cảm xúc

Nghiên cứu về những sinh viên xuất sắc tại các trường đại học hàng đầu Trung Quốc cũng đồng quan điểm với nghiên cứu kéo dài 40 năm của Đại học Harvard, khẳng định rằng trí tuệ cảm xúc chiếm đến 70% yếu tố quyết định thành công trong sự nghiệp, vượt trội hơn cả năng lực chuyên môn.

Để nuôi dưỡng sự thấu cảm - một thành tố quan trọng của EQ, cha mẹ và thầy cô có thể:

- Hướng dẫn trẻ diễn đạt cảm xúc một cách tích cực, giúp trẻ kiểm soát và thể hiện suy nghĩ của mình một cách phù hợp.

- Làm gương bằng cách thể hiện lòng nhân ái, vì trẻ thường học theo hành động của người lớn nhiều hơn là lời dạy.

- Khuyến khích trẻ đồng cảm, bằng cách đặt câu hỏi để trẻ suy nghĩ về cảm xúc và góc nhìn của người khác.

5. Tinh thần học tập suốt đời: Nuôi dưỡng đam mê tri thức

Người thành công không nhất thiết là người nhớ nhiều nhất, mà là người luôn duy trì tinh thần học tập suốt đời. Trong một thế giới không ngừng thay đổi, khả năng tiếp thu tri thức mới chính là chìa khóa giúp mỗi cá nhân thích nghi và phát triển.

Để khuyến khích tinh thần học tập, cha mẹ và thầy cô có thể:

- Hỗ trợ sở thích cá nhân của trẻ, giúp trẻ khám phá và phát triển đam mê.

- Xây dựng tư duy phát triển, khuyến khích trẻ vượt qua thử thách, không sợ thất bại.

- Làm gương bằng thái độ học hỏi tích cực, thể hiện sự ham học và chủ động tìm tòi kiến thức mới.

Tử Huy