4 cạm bẫy khiến bạn mãi loay hoay trên con đường chinh phục thành công

Theo nhiều khảo sát quốc tế, không ít lao động cảm thấy họ chưa thực sự gắn bó với công việc hoặc thiếu động lực để theo đuổi sự nghiệp lâu dài. Trong bối cảnh đó, việc đặt ra mục tiêu rõ ràng trở thành yếu tố then chốt giúp mỗi người xác định hướng đi phù hợp.

Tỷ phú Ray Dalio – người sáng lập Bridgewater Associates và cũng là tác giả cuốn sách "Nguyên tắc: Cuộc sống và Làm việc" – cho rằng mọi thành tựu đều bắt đầu từ việc xác định đúng mục tiêu. “Sự lựa chọn mục tiêu của bạn sẽ quyết định con đường bạn đi. Luôn có một con đường tốt nhất dành cho mỗi người, vấn đề chỉ là bạn có tìm thấy và theo đuổi nó đến cùng hay không”, ông viết.

Tuy nhiên, theo Dalio, nhiều người thường tự làm khó mình khi rơi vào những “cạm bẫy” phổ biến dưới đây.

Mỗi người cần lựa chọn mục tiêu quan trọng nhất thay vì ôm đồm quá nhiều hướng đi cùng lúc

Theo đuổi quá nhiều thứ cùng lúc

Bước đầu tiên trong hành trình thiết lập mục tiêu là xác định điều gì thực sự mang tính quyết định đối với cuộc đời và sự nghiệp của bạn. Ray Dalio cho rằng nhiều người thất bại đơn giản vì họ cố gắng theo đuổi quá nhiều thứ cùng lúc, dẫn tới việc không có mục tiêu nào được đầu tư đủ thời gian và nguồn lực.

Ông ví việc chọn mục tiêu giống như đứng trước một bàn tiệc lớn với vô số lựa chọn hấp dẫn. Mỗi quyết định đều mang theo mặt trái, bởi khi chọn một hướng đi, bạn buộc phải từ bỏ những con đường khác. “Nguồn lực có hạn chỉ cho phép bạn thực hiện một số mục tiêu nhất định, chứ không thể ôm đồm tất cả mọi điều mình muốn”, Dalio viết.

Chính tư duy này đã định hình sự nghiệp của Dalio từ rất sớm. Ông kiên định theo đuổi mục tiêu duy nhất là con đường đầu tư và dành toàn bộ thời gian để trau dồi kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm. Từ việc mua cổ phiếu năm 12 tuổi đến khi thành lập Bridgewater Associates ở tuổi 26, sự tập trung bền bỉ đã giúp ông xây dựng một trong những quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới ngày nay.

Theo Dalio, chỉ khi dám thu hẹp lựa chọn và ưu tiên rõ ràng, mỗi người mới có thể tạo ra bước tiến dài hạn thay vì quay cuồng trong quá nhiều tham vọng cùng lúc.

Nhầm lẫn giữa mục tiêu và mong muốn

Khi lựa chọn điều cần theo đuổi, Dalio cho rằng nhiều người thường không phân biệt rõ đâu là mục tiêu buộc phải đạt được và đâu chỉ là mong muốn nhất thời. Sự nhầm lẫn này khiến họ dễ chạy theo những điều hấp dẫn trước mắt, rồi đánh mất định hướng dài hạn.

Ông lý giải rằng mục tiêu là thứ gắn liền với nhu cầu cốt lõi, mang tính bắt buộc nếu bạn muốn phát triển. Ngược lại, mong muốn chỉ là cảm xúc nhất thời, thậm chí có thể trở thành rào cản. Ví dụ cụ thể: mục tiêu là duy trì thể chất khỏe mạnh, còn mong muốn là được ăn món ngon dù chúng không lành mạnh. Nếu không tỉnh táo, mong muốn sẽ lấn át mục tiêu và khiến bạn xa rời điều mình cần đạt.

Dalio khuyến nghị mỗi người nên dành thời gian tự vấn để nhận diện mục tiêu thật sự quan trọng. Khi hiểu rõ ranh giới giữa mong muốn và mục tiêu, bạn mới có thể đưa ra lựa chọn phù hợp, tránh tiêu tốn thời gian vào những thứ không đóng góp cho tiến bộ lâu dài. Theo ông, lý tưởng nhất là tìm được công việc hoặc hướng đi dung hòa cả hai — nơi mục tiêu và mong muốn có thể cùng tồn tại, tạo ra động lực bền vững.

Xác định sai động lực phát triển

Một sai lầm khác mà Dalio thường thấy ở những người trẻ là đặt nặng tiền bạc như thước đo duy nhất của thành công. Việc kiếm được nhiều tiền có thể mang lại cảm giác hào hứng ban đầu, nhưng nếu đó là động lực duy nhất, bạn sẽ nhanh chóng cạn kiệt nhiệt huyết.

Dalio nhấn mạnh rằng sự giàu có và thành công không phải lúc nào cũng đồng nghĩa. Những người bị cuốn vào việc sở hữu vật chất — từ quần áo hàng hiệu đến xe sang — thường khó tìm thấy niềm vui dài lâu, bởi họ vẫn chưa hiểu điều thực sự mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của mình.

Quan điểm này cũng trùng với chia sẻ của nhiều doanh nhân nổi tiếng thế giới. Họ thành công vì đủ đam mê để theo đuổi công việc mỗi ngày, chứ không phải vì những con số trong tài khoản ngân hàng. Theo Dalio, khi động lực xuất phát từ sự tò mò, niềm vui sáng tạo hay mong muốn tạo giá trị, con người dễ phát triển bền vững hơn và cảm thấy hạnh phúc hơn.

Giới hạn ước mơ quá hẹp

Một rào cản nữa khiến nhiều người không đạt được thành tựu lớn là họ đặt ra mục tiêu quá nhỏ so với tiềm năng của chính mình. Dalio cho rằng giới hạn lớn nhất mà con người phải đối mặt thường không nằm ở hoàn cảnh, mà ở những ranh giới mà chúng ta tự vẽ ra.

Ông khuyến khích mọi người dám đặt kỳ vọng cao hơn mức an toàn, bởi những giấc mơ lớn sẽ mở ra những cơ hội mà bạn không thể hình dung trước đó. Nếu mãi đặt mục tiêu trong vùng chắc thắng, bạn sẽ không có cơ hội phát triển những khả năng vượt trội hay tạo ra những bước ngoặt đặc biệt trong cuộc đời.

Theo Dalio, việc mơ lớn không phải sự viển vông mà là cách để thúc đẩy bản thân tìm kiếm những năng lực tiềm ẩn. Chính những kỳ vọng lớn mới tạo ra “đòn bẩy” giúp mỗi người tiến xa hơn so với giới hạn mà họ từng nghĩ mình có thể đạt được.

Lê Minh