30 năm quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ: Nền tảng vững chắc cho hợp tác tương lai

Các đại biểu tham dự Hội thảo “30 năm quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ: Thành tựu và triển vọng”. (Ảnh: Diệu Linh)

Chiều 2/10 tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam tổ chức Hội thảo “30 năm quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ: Thành tựu và triển vọng”.

Tham dự Hội thảo có Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn; Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Chủ tịch Hội Việt Nam-Hoa Kỳ; TS. Satu Limaye, Phó Chủ tịch Trung tâm Đông-Tây, Giám đốc Trung tâm Đông-Tây tại Washington; ông James Carouso, Cố vấn cấp cao của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) tại Washington cùng đại diện các ban, bộ, ngành, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị-xã hội…

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn cho biết, hội thảo nằm trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hoa Kỳ (1995-2025). Đây là dịp để đánh giá toàn diện kết quả hợp tác song phương trong ba thập kỷ qua trên nhiều lĩnh vực, đồng thời phân tích thời cơ và thách thức cho giai đoạn tiếp theo.

Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn phát biểu khai mạc hội thảo. (Ảnh: Diệu Linh)

Các học giả, nhà ngoại giao và nhà nghiên cứu đã trao đổi, đánh giá những thành tựu hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ trong 30 năm qua trên các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại, quốc phòng - an ninh, khắc phục hậu quả chiến tranh, khoa học - công nghệ, văn hóa, giáo dục và giao lưu nhân dân; đồng thời phân tích triển vọng hợp tác, cũng như các thời cơ và thách thức tác động đến quan hệ hai nước.

Thành tựu 30 năm hợp tác

Trong video clip phát biểu chào mừng đến hội thảo, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper khẳng định, quan hệ hai nước đã có nhiều bước tiến quan trọng. Kim ngạch thương mại song phương hiện vượt 150 tỷ USD/năm. Nhiều tập đoàn lớn như Boeing, Apple, Qualcomm, Citigroup đã đầu tư vào Việt Nam, tạo việc làm và củng cố chuỗi cung ứng toàn cầu, trong khi hàng hóa Việt Nam ngày càng khẳng định sức cạnh tranh tại thị trường Hoa Kỳ.

Trong lĩnh vực công nghệ, hai bên đẩy mạnh hợp tác về trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn, năng lượng sạch và đổi mới sáng tạo. Các trường đại học, viện nghiên cứu của Việt Nam và Hoa Kỳ mở rộng quan hệ đối tác.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper phát biểu chào mừng hội thảo. (Ảnh: Diệu Linh)

Cũng theo Đại sứ Marc Knapper, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế đang ngày càng gia tăng và Hoa Kỳ luôn coi Việt Nam là đối tác quan trọng trong khu vực.

Tại hội thảo, TS. Satu Limaye, Phó Chủ tịch Trung tâm Đông-Tây, Giám đốc Trung tâm Đông-Tây tại Washington, giới thiệu nghiên cứu “Việt Nam là đối tác quan trọng của Hoa Kỳ, Hoa Kỳ là đối tác quan trọng của Việt Nam”. Ông cho biết quan hệ ngoại giao thiết lập từ năm 1995 đã được nâng cấp thành Đối tác toàn diện (2013) và Đối tác chiến lược toàn diện (2023), phản ánh sự phát triển sâu rộng trên các lĩnh vực chính trị, thương mại, kinh tế, quốc phòng - an ninh, cũng như khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

TS. Satu Limaye, Phó Chủ tịch Trung tâm Đông-Tây, Giám đốc Trung tâm Đông-Tây tại Washington. (Ảnh: Diệu Linh)

Theo TS. Limaye, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đã có bước tiến lớn trong ba thập kỷ qua, được đánh dấu bằng sự mở rộng thương mại, hợp tác an ninh và các mục tiêu chung trong khu vực. Hoa Kỳ hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, trong khi cả hai bên đều hưởng lợi từ sự gia tăng đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao.

Ngoài thương mại và an ninh, hai nước phối hợp giải quyết các thách thức chung như cứu trợ thiên tai, y tế, khắc phục hậu quả chiến tranh. Các hoạt động trao đổi học thuật, giao lưu văn hóa tiếp tục thắt chặt quan hệ nhân dân. Hiện có hơn 30.000 sinh viên Việt Nam theo học tại Hoa Kỳ (năm học 2023-2024), khoảng 135.000 người Việt Nam sang Hoa Kỳ năm 2024, đóng góp 1,7 tỷ USD cho kinh tế Hoa Kỳ, trong khi có gần 780.000 công dân Hoa Kỳ đến thăm Việt Nam cùng năm.

Động lực thúc đẩy quan hệ song phương

Đại sứ Phạm Quang Vinh, Chủ tịch Hội Việt Nam - Hoa Kỳ nhận định, quan hệ hai nước sau 30 năm xây dựng được nền tảng vững chắc, tạo cơ sở để tiếp tục mở rộng hợp tác trong tương lai, mang lại lợi ích chung cho cả hai bên.

Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Chủ tịch Hội Việt Nam-Hoa Kỳ. (Ảnh: Diệu Linh)

Đại sứ nêu rõ, hai nền kinh tế có tính bổ trợ, Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ những mặt hàng nước này không sản xuất và nhập khẩu các sản phẩm đáp ứng nhu cầu phát triển trong nước.

Quá trình cải cách kinh tế giúp Việt Nam hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, với những sản phẩm có tính cạnh tranh cao thâm nhập thị trường Hoa Kỳ. Môi trường đầu tư thuận lợi tại Việt Nam đã thu hút nhiều tập đoàn và công ty Hoa Kỳ.

Đại sứ chỉ ra rằng, hai nước còn nhiều dư địa hợp tác, đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ như chip bán dẫn, công nghệ lượng tử, vệ tinh và không gian, năng lượng và thiết bị không người lái.

Từ góc độ nghiên cứu, TS. Satu Limaye đánh giá quan hệ đối tác Việt Nam-Hoa Kỳ không chỉ góp phần duy trì ổn định tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mà còn thúc đẩy tăng trưởng chung.

Toàn cảnh hội thảo. (Ảnh: Diệu Linh)

Ông Limaye khẳng định, việc tăng cường kết nối giữa nhân dân hai nước sẽ tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài. “Bằng cách tăng cường giao lưu nhân dân, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ sẽ góp phần củng cố sự thịnh vượng, an ninh và ổn định chung trong nhiều thập kỷ tới”, ông nhấn mạnh.

Lưu ý thương hiệu “Việt Nam” tại Hoa Kỳ đã thay đổi nhiều trong ba thập kỷ qua, ông cho rằng, nếu trước đây hợp tác tập trung khắc phục hậu quả chiến tranh thì nay cần định vị hình ảnh mới gắn với du lịch, giáo dục và các lĩnh vực giao lưu nhân dân để tăng cường gắn kết.

Ông chia sẻ câu chuyện một chuyên gia tài chính lựa chọn đến Việt Nam vì tin tưởng quốc gia này đang đi đầu trong kỷ nguyên mới, còn một nghiên cứu sinh khác coi Việt Nam là “tương lai”. Theo TS. Limaye, những câu chuyện như vậy cho thấy quan hệ song phương không chỉ phản ánh qua số liệu mà còn được củng cố từ sự tiếp xúc trực tiếp giữa nhân dân hai nước.

Cố vấn cấp cao Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) James Carouso. (Ảnh: Diệu Linh)

Đồng quan điểm với TS. Satu Limaye, Cố vấn cấp cao Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế Hoa Kỳ (CSIS) James Carouso khẳng định, ngoại giao nhân dân là một yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, trong đó hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh đã trở thành động lực đáng kể cho tiến trình hợp tác song phương.

Ông nhận định, trong bối cảnh thế hệ trẻ Hoa Kỳ ít hiểu biết trực tiếp về chiến tranh, Việt Nam cần xây dựng hình ảnh gắn với những lĩnh vực mới như du lịch, giáo dục và giao lưu nhân dân để mở rộng kết nối. Bên cạnh đó, trước những thay đổi trong chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, ông cho rằng ASEAN cần tăng cường phối hợp, tìm kiếm đồng thuận để có tiếng nói thống nhất và tác động mạnh mẽ hơn tới Washington.

Trung tướng Nguyễn Hữu Chính, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: Diệu Linh)

Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi và lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia, học giả trong nước và quốc tế về quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại, quốc phòng - an ninh, khắc phục hậu quả chiến tranh, khoa học - công nghệ đến văn hóa, giáo dục và giao lưu nhân dân.

Các phân tích đồng thời chỉ ra triển vọng hợp tác mới, cũng như thời cơ và thách thức tác động quan hệ song phương. Nhiều ý kiến thống nhất rằng sau ba thập kỷ, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đã đạt được những thành tựu quan trọng và còn nhiều dư địa phát triển, do đó hai nước cần tiếp tục duy trì đối thoại, tăng cường hợp tác thực chất và khai thác tiềm năng mới nhằm mang lại lợi ích chung cho cả hai bên.

Diệu Linh