30 năm Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam - Bài 1: Từ bàn thắng vàng đến mùa vàng

Từ một giải thưởng dành để tôn vinh các cầu thủ nam xuất sắc nhất trong năm của bóng đá Việt Nam, đến nay, Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam (do Báo SGGP khởi xướng và tổ chức từ năm 1995) đã trở thành sự kiện bóng đá được chờ đón nhất vào dịp cuối năm - đầu xuân. Giải thưởng vừa là một lát cắt quan trọng, vừa kể những câu chuyện mang tính thời sự của một nền bóng đá luôn khao khát vươn tầm thế giới.

Khoảnh khắc vàng lịch sử

Cũng như tên gọi, Quả bóng vàng Việt Nam ra đời từ một “khoảnh khắc vàng” và ở một “thời điểm vàng” của bóng đá Việt Nam. Năm 1995 (thời khắc chuyển mình của bóng đá Việt Nam), đội tuyển bóng đá nam Việt Nam lên đường sang Chiang Mai (Thái Lan) dự SEA Games 18 dưới sự dẫn dắt của HLV trưởng người Đức Karl Heinz Weigang. Đó là chuyến đi mang theo rất nhiều hy vọng, dù ở 2 kỳ đại hội trước, đội tuyển chỉ xếp cuối bảng tại SEA Games 16 và đạt hạng 3/4 tại SEA Games 17.

Trước đó, cuối năm 1994, lần đầu tiên chúng ta có HLV nước ngoài, ông Tavares người Brazil, với những trận đấu thành công ở cúp Độc Lập, tổ chức trên sân Thống Nhất. Khi ông Weigang tiếp nhận đội bóng từ Tavares, đó là lứa cầu thủ tài năng nhất được đào tạo ngay sau ngày Thống nhất đất nước - sau này chúng ta hay gọi là “Thế hệ vàng đầu tiên”.

Những tài năng bóng đá Việt Nam khơi nguồn và giữ lửa cho Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam. Đồ họa: HỮU VI - Ảnh: TƯ LIỆU

Từng trận đấu tại SEA Games 18 thổi bùng lên ngọn lửa đam mê: thắng Malaysia 2-0, Campuchia 4-1; thua Thái Lan 1-3 trong một trận cầu hay; loại Indonesia 1-0 bằng bàn thắng của tiền vệ Hữu Đang, lọt vào đến bán kết. Tất cả sau đó đã trở thành lịch sử, khi tiền đạo Trần Minh Chiến, người đang bị chấn thương vẫn giấu HLV tiêm thuốc giảm đau để được đăng ký thi đấu, ghi bàn thắng vàng đưa Việt Nam vào chung kết. Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam ra đời từ khoảnh khắc đó.

Khi ý tưởng Giải thưởng Quả bóng vàng được nêu lên, Ban Biên tập Báo SGGP đã tốn không ít thời gian cân nhắc. Cái bóng của Quả bóng vàng châu Âu đã quá lớn, quá nổi tiếng. Tuy nhiên, bằng tâm niệm “đây là sân chơi của riêng cầu thủ Việt Nam và họ xứng đáng được tôn vinh với tên gọi đó”, giải thưởng đã chính thức khởi động và trao giải lần đầu tiên chỉ sau trận chung kết SEA Games 3 tháng - người chiến thắng là tiền đạo Lê Huỳnh Đức.

Nền bóng đá sang trang mới

Thành thật mà nói, những người khởi xướng và tổ chức giải thưởng lúc đó không nghĩ quá nhiều về tương lai của giải. Nhưng thật may mắn, bóng đá Việt Nam đã sang trang từ đó. Từ năm 1995 đến năm 1999, đội tuyển Việt Nam 2 lần vào chung kết SEA Games, chơi trận chung kết Tiger Cup 1998. Chúng ta vươn lên trở thành đội bóng hàng đầu Đông Nam Á. Đến năm 2001, “giấc mơ vàng” SEA Games được hiện thực hóa bằng chiến thắng của đội tuyển nữ Việt Nam.

Tiền đạo Lưu Ngọc Mai trở thành nữ cầu thủ đầu tiên có mặt tại lễ trao giải Quả bóng vàng Việt Nam. Một năm sau, hạng mục Quả bóng vàng dành riêng cho nữ được ra đời, với người chiến thắng là Nguyễn Thị Kim Hồng.

Một cột mốc khác: Năm 2015, đội tuyển futsal Việt Nam tạo nên kỳ tích khi giành quyền tham dự World Cup 2016, và từ đó, hạng mục Futsal chính thức được đưa vào giải thưởng. Trong khi đó, hạng mục Cầu thủ trẻ xuất sắc ra đời sau màn trình diễn ngoạn mục của đội U16 Việt Nam tại giải U16 châu Á, nơi các cầu thủ trẻ gây tiếng vang khi đánh bại U16 Trung Quốc với tỷ số 3-2, giành vị trí thứ 4.

Các tài năng bóng đá Việt Nam luôn nhận được sự tưởng thưởng cho những cống hiến không biết mệt mỏi trong 30 năm qua. Đồ họa: HỮU VI - Ảnh: DŨNG PHƯƠNG

20 năm sau ngày hạng mục Quả bóng vàng nữ xuất hiện, các cô gái của chúng ta đã lần đầu tiên được dự World Cup. Đến 25 năm sau bàn thắng vàng của Trần Minh Chiến, đội tuyển nam của chúng ta lần đầu giành quyền tham dự vòng loại thứ 3 World Cup khu vực châu Á. 15 năm sau khi có giải thưởng Cầu thủ trẻ xuất sắc, đội U19 Việt Nam có vé dự World Cup trẻ thế giới lần đầu tiên.

Những giấc mơ tưởng chừng như không thể, nay đều nằm trong tầm tay. Từ ngày danh thủ Trần Minh Chiến tung cú vô lê ghi bàn thắng vàng, đưa đội tuyển bóng đá nam lần đầu tiên vào chơi trận chung kết SEA Games, đến nay, bóng đá Việt Nam đã tiến nhanh với “bước chân Thánh Gióng”, tiếp cận đẳng cấp của tốp đầu châu lục và thực hiện từng bước chiến lược đến sân chơi World Cup một cách khả thi.

Một chặng đường vinh quang

30 năm là một chặng đường rất dài đối với một giải thưởng và nhiều thế hệ làm Báo SGGP. Thật đáng tự hào khi Giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam đã và đang trở thành điểm tựa nâng bước cho các huyền thoại, song hành cùng vinh quang của thời đại.

Tiền đạo Huỳnh Như, đang giữ kỷ lục 5 lần đăng quang Quả bóng vàng, từng phát biểu: “Quả bóng vàng là ước mơ của mọi cầu thủ”. Cô gái đến từ Trà Vinh này là tuyển thủ nữ duy nhất sang châu Âu chơi bóng ở đẳng cấp cao nhất. Cô đã trải qua thời kỳ huy hoàng của bóng đá nữ Việt Nam, khi đội tuyển giữ vững ngôi vị số 1 Đông Nam Á và giành vé tham dự World Cup 2023.

Huỳnh Như từng chia sẻ, động lực lớn nhất của cô chính là sự ghi nhận từ cộng đồng, điều giúp cô tiếp tục chơi bóng và truyền cảm hứng cho những thế hệ sau.

Đối với Phạm Thành Lương, cầu thủ nam duy nhất đến nay từng đoạt 4 Quả bóng vàng, đó lại là câu chuyện của lòng tận tụy với trái bóng. Anh cũng là người duy nhất giành danh hiệu cao quý này dù đang khoác áo một đội bóng hạng nhất.

Có thể khẳng định, niềm đam mê của Huỳnh Như, Thành Lương vượt mọi trở ngại, thách thức. Họ khởi đầu từ giấc mơ giành Quả bóng vàng và đã trải qua một hành trình huyền thoại đến những ngày cuối cùng của sự nghiệp.

ĐĂNG LINH