200 tỷ USD thuế quan của ông Trump: Khoản thu kỷ lục trước phán quyết định mệnh

Theo Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP), từ ngày 20/1 đến 15/12/2025, Mỹ đã thu hơn 200 tỷ USD tiền thuế quan phát sinh từ các mức thuế mới do Tổng thống Donald Trump ban hành thông qua hơn 40 sắc lệnh hành pháp. Con số này chỉ tính riêng các mức thuế mới, không bao gồm các biện pháp thuế quan được áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Các sắc thuế này được áp đặt trên diện rộng, từ thuế “đối ứng” với hầu hết các quốc gia xuất khẩu vào Mỹ, cho tới các “thuế fentanyl” nhắm vào hàng hóa từ Canada, Trung Quốc và Mexico. Chính quyền Trump cho rằng đây là biện pháp cần thiết để bảo vệ an ninh kinh tế và buộc các đối tác kiểm soát tốt hơn nạn buôn lậu ma túy vào Mỹ.

Những loại thuế nào đang gây tranh cãi nhất?

Tranh cãi lớn nhất xoay quanh các mức thuế mà ông Trump đơn phương áp đặt mà không có sự phê chuẩn của Quốc hội. Tổng thống Mỹ gọi đây là các biện pháp “thuế đối ứng”, nhằm đáp trả những gì ông cho là hành vi thương mại không công bằng từ các đối tác toàn cầu.

Bên cạnh đó, các “thuế fentanyl” được áp lên hàng hóa từ Canada, Trung Quốc và Mexico cũng gây nhiều tranh luận, khi chúng gắn thương mại với vấn đề an ninh và kiểm soát ma túy, một cách tiếp cận bị nhiều doanh nghiệp và chuyên gia pháp lý phản đối.

Tòa án Tối cao Mỹ đang xem xét điều gì?

Tòa án Tối cao Mỹ hiện đang xem xét lập luận cho rằng các mức thuế mới này là trái luật, vì Hiến pháp Mỹ trao quyền đánh thuế – bao gồm thuế quan – cho Quốc hội, chứ không phải cho Tổng thống. Trước đó, Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ đã bỏ phiếu 7–4, khẳng định ông Trump không có thẩm quyền áp thuế nếu không được Quốc hội cho phép.

Nếu Tòa án Tối cao giữ nguyên quan điểm này, các mức thuế đang được thu có thể bị tuyên bố là bất hợp pháp, mở đường cho các doanh nghiệp yêu cầu hoàn trả số tiền đã nộp.

Doanh nghiệp và thị trường Mỹ phản ứng ra sao?

Một số tập đoàn lớn đã chủ động hành động pháp lý. Cuối tháng 11, Costco cùng nhiều doanh nghiệp khác đã đệ đơn kiện chính quyền Trump, yêu cầu hoàn trả toàn bộ số tiền thuế quan đã nộp và đề nghị tòa án chặn việc tiếp tục thu thuế trong thời gian vụ kiện được xem xét.

Trong khi đó, số liệu cho thấy tiền thu thuế quan trong tháng 11 đã giảm lần đầu tiên kể từ khi các mức thuế mới được công bố hồi tháng 4, phản ánh sự chững lại của dòng hàng hóa nhập khẩu cũng như việc chính quyền nới lỏng một phần thuế suất.

Nếu thuế bị tuyên trái luật, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Kịch bản được giới phân tích nhắc tới nhiều nhất là việc chính phủ Mỹ có thể phải hoàn trả hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ USD cho các doanh nghiệp đã nộp thuế. Điều này không chỉ tạo áp lực lớn lên ngân sách liên bang mà còn làm dấy lên câu hỏi về tính ổn định và dự đoán được của chính sách thương mại Mỹ.

Về dài hạn, phán quyết của Tòa án Tối cao có thể định hình lại ranh giới quyền lực giữa Nhà Trắng và Quốc hội trong lĩnh vực thương mại, ảnh hưởng sâu rộng tới cách Mỹ sử dụng thuế quan như một công cụ địa chính trị.

Phương Nhi (Theo CNBC)