2 loại rau 'khoái khẩu' mùa lạnh dễ thành ổ sán, đặc biệt là loại đứng đầu danh sách

Rau cần

Rau cần có hai loại: rau cần cạn trồng ở ruộng và rau cần nước trồng tại các ao, hồ. Trong bữa ăn hằng ngày, người Việt chủ yếu sử dụng rau cần nước. Đây là loại rau có nhiều lợi ích như hỗ trợ giảm cân, hạ huyết áp và giảm đường huyết.

Tuy nhiên, rau cần trồng trong nguồn nước bẩn lại tiềm ẩn nguy cơ nhiễm ký sinh trùng. Nguyên nhân đến từ môi trường nước ô nhiễm hoặc việc sử dụng phân tươi trong canh tác, tạo điều kiện cho ký sinh trùng phát triển và bám vào thân rau.

Khi sử dụng rau cần tươi, nên rửa thật kỹ nhiều lần dưới vòi nước, sau đó ngâm với nước muối pha loãng hoặc trụng nhanh qua nước sôi để giảm nguy cơ nhiễm bẩn.

Bác sĩ Lê Văn Thiệu (Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết trên Kinh tế & Đô thị rằng rau cần là loại thực phẩm dễ bị nhiễm ấu trùng sán lá gan lớn và nhiều loại giun sán khác. Việc ăn sống rau cần nhiễm ấu trùng làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên mức rất cao.

Theo bác sĩ, trong tự nhiên, ấu trùng đuôi và nang trùng của sán lá gan lớn có thể bám vào các loại rau thủy sinh. Vì thế, thói quen ăn rau cần, rau ngổ, rau muống nước, ngó sen… khi chưa được nấu chín kỹ, hoặc ăn ốc tái, có thể tạo điều kiện để sán lá gan lớn xâm nhập vào cơ thể.

“Nếu ăn rau cần chưa nấu chín có chứa ấu trùng sán, qua đường tiêu hóa, ấu trùng sán lá gan lớn sẽ vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ rồi xuyên qua thành tá tràng, đi vào khoang phúc mạc và đến gan. Tại đây, chúng có thể đục thủng bao gan, xâm nhập vào nhu mô gan và gây tổn thương. Dù sán lá gan lớn chủ yếu ký sinh ở mô gan, trong giai đoạn di chuyển, chúng vẫn có thể lạc chỗ và gây tổn thương ở các cơ quan khác như thành ruột, thành dạ dày hay thành bụng”, bác sĩ Thiệu giải thích.

Theo chuyên gia, sau giai đoạn xâm nhập vào nhu mô gan 2 - 3 tháng, sán xâm nhập vào đường mật, trưởng thành và đẻ trứng. Tại đây, sán trưởng thành có thể ký sinh và gây bệnh trong nhiều năm (có thể tới 10 năm) nếu không được phát hiện và điều trị.

Tại đường mật, sán có thể gây tổn thương biểu mô đường mật, tắc mật, viêm và xơ hóa đường mật thứ phát, thậm chí có thể gây ung thư biểu mô đường mật.

Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng, số lượng các ca nhiễm giun sán, ký sinh trùng có xu hướng giảm so với trước đây nhờ vào việc hạn chế sử dụng mô hình canh tác vườn ao chuồng nhưng mức độ nghiêm trọng của các ca bệnh vẫn ở mức đáng báo động.

Rau cải xoong

Cải xoong là món rau ăn quen thuộc hằng ngày nhưng ít ai biết, loại rau này rất giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe .

Ở Việt Nam, cải xoong (xà lách xoong) là loại thực vật thủy sinh hoặc bán thủy sinh rất phổ biến. Rau gần như có quanh năm, dễ trồng, nhanh lớn và ít tốn công chăm sóc, vì vậy từ lâu đã trở thành một trong những loại rau xanh quen thuộc của nhiều gia đình.

Dù giàu dinh dưỡng, giòn ngọt và rất hấp dẫn, cải xoong lại tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh nếu sơ chế không kỹ.

Do sống trong môi trường nước, rau thường bám bùn đất và vi khuẩn khó rửa sạch hoàn toàn. Ngoài ra, cải xoong còn có thể chứa nhiều loại giun như giun đũa, giun móc, giun tóc, giun kim…

Để bảo vệ sức khỏe, nên hạn chế ăn rau sống và tuân thủ nguyên tắc “ăn chín, uống sôi”. Đặc biệt, cần tránh ăn sống các loại rau trồng dưới nước như rau cần, rau ngổ, rau muống nước, cải xoong, ngó sen…

Lưu ý: ký sinh trùng chỉ bị tiêu diệt ở khoảng 100°C trong 3–5 phút. Vì vậy, việc chỉ chần rau qua nước sôi hoặc nhúng rau sơ khi ăn lẩu không thể loại bỏ hoàn toàn giun, sán và trứng của chúng.

Trúc Chi (t/h)