'2.500 USD cho một cuốn sách? OK, tôi sẽ đáp lại: Biến đi'

Ảnh minh họa. Nguồn: olemedia/ABC.

Một số đầu sách phi hư cấu sẽ được sử dụng để làm nguồn dữ liệu cho AI với sự cho phép của tác giả, theo The Guardian.

Nhà xuất bản HarperCollins sẽ cho phép một số đầu sách của mình được sử dụng để phát triển mô hình AI, tuy nhiên, vẫn cần sự cho phép của tác giả.

Công ty "đã đạt được thỏa thuận với một công ty công nghệ AI để cho phép sử dụng có giới hạn một số đầu sách phi hư cấu đã được chọn để phát triển mô hình AI, tập trung cải thiện chất lượng và hiệu suất của mô hình", công ty cho biết trong một tuyên bố chia sẻ với tờ Guardian.

"Mặc dù chúng tôi tin rằng thỏa thuận này rất hấp dẫn, chúng tôi vẫn tôn trọng các quan điểm khác nhau của tác giả và họ có quyền lựa chọn tham gia thỏa thuận hoặc từ chối cơ hội này", công ty cho biết thêm.

Động thái của HarperCollins đang dấy lên tranh cãi. Ảnh: Alamy.

Động thái này diễn ra sau khi tác giả sách thiếu nhi người Mỹ Daniel Kibblesmith tiết lộ vào tuần trước rằng ông đã nhận được đề nghị trị giá 2.500 USD về việc cho phép sử dụng một trong những cuốn sách của mình do HarperCollins xuất bản để phát triển mô hình AI.

Kibblesmith đã công bố một loạt ảnh chụp màn hình email từ công ty đại diện cho cuốn sách Santa’s Husband của ông xuất bản năm 2017 trong một bài đăng trên trang mạng xã hội Bluesky. Email nêu rõ rằng các đầu sách sẽ được cấp phép trong ba năm, “với một số biện pháp bảo vệ liên quan và giới hạn sử dụng nguyên văn cho mỗi phản hồi của AI”.

Xu hướng cho AI tiếp cận tác phẩm

Theo email, các điều khoản không mang tính thương lượng và đã được “hàng trăm tác giả đồng ý”. Email cũng nêu rằng HarperCollins được yêu cầu “bảo mật danh tính công ty”, tuy nhiên, HarperCollins có “lý do chính đáng để tin rằng đây là một công ty lớn và được kính trọng”. Về danh tính công ty bí mật này, tờ The Verge và Bloomberg đã tiết lộ đây là Microsoft.

Theo một nguồn tin đề nghị giấu tên của Bloomberg, Microsoft muốn tiếp cận tác phẩm của HarperCollins để phát triển một mô hình AI mà hãng chưa công bố. Và Microsoft không có kế hoạch sử dụng nội dung từ những tác phẩm đó để AI của họ tạo ra những cuốn sách mới.

Trong khi HarperCollins cho biết thỏa thuận sẽ liên quan đến các đầu sách phi hư cấu, thì cuốn sách của Kibblesmith được giới AI tiếp cận, Santa’s Husband, là một cuốn tiểu thuyết dành cho trẻ em.

Công ty cho biết trong tuyên bố của mình: “HarperCollins từ lâu đã có kinh nghiệm về đổi mới và thử nghiệm các mô hình kinh doanh mới. Một phần vai trò của chúng tôi là cung cấp cho các tác giả cơ hội để họ cân nhắc đồng thời bảo vệ giá trị cơ bản của các tác phẩm cũng như doanh thu và tiền bản quyền mà chúng tôi được chia sẻ từ họ. Thỏa thuận này, được giữ ở mức độ hạn chế và có các rào cản rõ ràng xung quanh nhằm tôn trọng quyền của tác giả, là để thực hiện vai trò trên của chúng tôi”.

Vào tháng 4, có thông báo rằng HarperCollins sẽ hợp tác với công ty âm thanh AI ElevenLabs để sản xuất sách nói cho hoạt động kinh doang bằng ngôn ngữ nước ngoài của mình. Vào thời điểm đó, nhà xuất bản này cho biết họ sẽ “tiếp tục dành thời gian và nguồn lực cho các sản phẩm do diễn viên lồng tiếng dẫn dắt”, tuy nhiên, AI sẽ được “tận dụng như một công cụ bổ sung để giúp sản xuất nhiều sách nói hơn cho các bộ sách đang bị tồn đọng ở những thị trường không sử dụng tiếng Anh”.

Trước đó, News Corp, tập đoàn lớn sở hữu HarperCollins, đã đạt được thỏa thuận với OpenAI hồi đầu năm, cho phép ông lớn công nghệ này tiếp cận các tờ báo trực tuyến của họ, với nhiều tờ có danh tiếng như The Wall Street Journal, New York Post, The Daily Telegraph,… để phát triển các mô hình AI tổng quát.

OpenAI cũng đã ký thỏa thuận cấp phép với nhiều nhà xuất bản bao gồm Axel Springer SE, the Atlantic, Vox Media Inc., Dotdash Meredith Inc., Hearst Communications Inc. và tạp chí Time. Còn Microsoft đã làm việc với Reuters, Hearst và Axel Springer, đơn vị xuất bản Business Insider và Politico.

Phản ứng từ giới cầm bút

Dường như giới xuất bản đang từng bước thích nghi với AI và thu lợi lớn từ sự nổi lên của mô hình này. Tuy nhiên, giới tác giả không bị thuyết phục. Kibblesmith đã từ chối thỏa thuận, cho rằng nhà xuất bản đã đưa mức giá quá thấp và thỏa thuận này có nguy cơ khiến các tác giả trở nên lỗi thời.

Khi được hỏi ông sẽ cân nhắc nếu có lời đề nghị khác không, Kibblesmith cho biết trong một bài đăng ngày 19/11: "Tôi có thể sẽ đồng ý với giá 1 tỷ USD. Tôi sẽ đồng ý khi nhận được số tiền mà tôi không cần phải làm việc nữa, vì đó là mục tiêu cuối cùng của công nghệ này".

Ngoài ra Kibblesmith cũng tin rằng những thỏa thuận như vậy có thể đẩy sâu sự chia rẽ trên thị trường, khi độc giả chọn tìm kiếm sự kết nối giữa con người với nhau qua tác phẩm văn học hoặc chấp nhận nội dung do AI tạo ra.

Tác giả khoa học viễn tưởng nổi tiếng John Scalzi cũng bày tỏ sự khinh thường của mình đối với đề xuất này trong một bài đăng trên mạng xã hội. “Đề nghị 2.500 USD cho một cuốn sách? OK, tôi sẽ đáp lại: Biến đi”.

Minh Hoa