10% cổ phần Intel nằm trong tay chính phủ Mỹ

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick mới đây đã tiết lộ chính phủ Mỹ hiện chính thức nắm giữ 10% cổ phần tại tập đoàn sản xuất chip Intel, đánh dấu nỗ lực mới nhất của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong việc gia tăng quyền kiểm soát tại các tập đoàn lớn của Mỹ.

Theo thông cáo báo chí chính thức, Intel - hiện là công ty Mỹ duy nhất có khả năng sản xuất chip tiên tiến ngay trên lãnh thổ Mỹ - xác nhận chính phủ đã rót 8,9 tỷ USD để mua 433,3 triệu cổ phiếu phổ thông của hãng, với giá 20,47 USD/cổ phiếu, tương đương 10% cổ phần. Intel lưu ý thêm mức giá này thấp hơn so với giá giao dịch trên thị trường.

Trong phiên giao dịch 22/8, cổ phiếu Intel tăng vọt 6%, nhưng sau đó đứng giá trong giao dịch ngoài giờ.

Đáng chú ý, trong tổng số 8,9 tỷ USD, 5,7 tỷ USD đến từ các khoản trợ cấp thuộc Đạo luật CHIPS vốn đã được phê duyệt nhưng chưa giải ngân, và 3,2 tỷ USD đến từ các chương trình tài trợ riêng cho mục tiêu sản xuất chip bảo mật.

Chia sẻ trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump viết rõ: “Nước Mỹ không phải trả một đồng nào cho số cổ phiếu này, và hiện chúng có giá trị khoảng 11 tỷ USD. Đây là một thỏa thuận tuyệt vời cho nước Mỹ và cũng rất có lợi cho Intel”.

Ngoài ra, chính phủ Mỹ cũng có quyền mua thêm 5% cổ phần Intel nếu công ty này không còn nắm giữ phần lớn cổ phần trong mảng kinh doanh xưởng đúc chip (foundry). Tuy nhiên, Intel khẳng định phía chính phủ sẽ không có ghế trong Hội đồng quản trị hay quyền tham gia vào hoạt động quản trị doanh nghiệp.

Ông Lip-Bu Tan, CEO của Intel nhấn mạnh: “Là công ty bán dẫn duy nhất tiến hành nghiên cứu, phát triển và sản xuất chip tiên tiến tại Mỹ, Intel cam kết bảo đảm rằng những công nghệ hiện đại nhất sẽ được sản xuất ngay trên đất Mỹ”.

Diễn biến mới nhất này đã cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong chính sách công nghiệp của Mỹ, khi chính phủ ngày càng can dự trực tiếp vào khu vực tư nhân. Trước đó, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick có phát biểu trên CNBC rằng chính phủ Mỹ muốn đổi lấy cổ phần tại Intel để tương xứng với nguồn vốn hỗ trợ từ Đạo luật CHIPS.

“Chúng ta nên có cổ phần khi bỏ tiền ra chứ. Số tiền đã được chính quyền Joe Biden cam kết, và giờ chúng ta sẽ nhận về cổ phần để đảm bảo lợi ích”, ông Lutnick nói.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick chia sẻ hình ảnh chụp cùng CEO Intel Lip -Bu Tan tại Nhà Trắng

Trong tuần này, Intel cũng nhận được sự hậu thuẫn lớn từ SoftBank khi tập đoàn Nhật Bản tuyên bố đầu tư 2 tỷ USD, tương đương khoảng 2% cổ phần.

Tuy nhiên, công nghệ của Intel hiện vẫn bị đánh giá là chậm hơn so với đối thủ Đài Loan TSMC, hãng sản xuất chip cho Apple, Nvidia, Qualcomm, AMD, và thậm chí cả Intel.

Để giành lại lợi thế, Intel đã chi hàng tỷ USD xây dựng tổ hợp nhà máy sản xuất chip tại bang Ohio, khu vực mà hãng gọi là “Thung lũng Silicon mới của nước Mỹ”. Tại đây, Intel đặt mục tiêu sản xuất chip tiên tiến nhất, bao gồm chip dành cho trí tuệ nhân tạo (AI).

Dù vậy, vào tháng 7 vừa qua, CEO Lip-Bu Tan đã gửi thông báo nội bộ khẳng định sẽ không còn những tấm séc trống và dự án xây dựng nhà máy ở Ohio sẽ bị chậm tiến độ tùy thuộc vào tình hình thị trường. Theo kế hoạch mới, tổ hợp nhà máy này chỉ có thể đi vào hoạt động bắt đầu từ năm 2030.

Trước đó, vào cuối năm 2023, Intel đã công bố hoàn tất khoản tài trợ gần 8 tỷ USD từ Đạo luật CHIPS và Khoa học (CHIPS and Science Act) nhằm hỗ trợ kế hoạch mở rộng sản xuất. Đạo luật này được Quốc hội Mỹ thông qua vào năm 2022 dưới thời chính quyền Biden.

Lan Anh